Quy trình xử lý đơn khiếu nại tố cáo

Quy trình xử lý đơn khiếu nại tố cáo là văn bản hướng dẫn về trình tự các bước khi xử lý khiếu nại, tố cáo. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ quy trình này diễn ra như thế nào hoặc trong quá trình tìm hiểu còn gặp nhiều khó khăn. Dựa vào Thông tư 05/2021/TT-TTCP hiện hành do Tổng Thanh tra Chính phủ ban hành vào ngày 01/10/2021, chúng tôi sẽ nói rõ hơn ở bài dưới đây.

Xử lý đơn khiếu nại, tố cáo

Đơn khiếu nại, tố cáo đủ điều kiện để xử lý

Sau khi đơn khiếu nại, tố cáo được tiếp nhận và phân loại đơn thì để đơn khiếu nại, tố cáo đủ điều kiện được xử lý phải đáp ứng các yêu cầu sau:

• Đơn dùng chữ viết là tiếng Việt. Trường hợp đơn được viết bằng tiếng nước ngoài thì phải kèm bản dịch được công chứng;
• Đơn được ghi rõ ngày, tháng, năm viết đơn; họ, tên, địa chỉ của người viết đơn; có chữ ký hoặc điểm chỉ của người viết đơn;
• Đơn khiếu nại ghi rõ tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại; nội dung, lý do khiếu nại, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại và yêu cầu của người khiếu nại;
• Đơn tố cáo ghi rõ họ tên, địa chỉ của người bị tố cáo; hành vi vi phạm pháp luật bị tố cáo; cách thức liên hệ với người tố cáo và các thông tin khác có liên quan;
• Đơn kiến nghị, phản ánh ghi rõ nội dung kiến nghị, phản ánh;
• Đơn không rõ họ tên, địa chỉ của người gửi đơn nhưng có nội dung tố cáo về hành vi vi phạm pháp luật và nêu rõ người có hành vi vi phạm pháp luật, có tài liệu, chứng cứ cụ thể về hành vi vi phạm pháp luật; Có cơ sở để thẩm tra, xác minh theo quy định tại khoản 2 Điều 25 Luật Tố cáo.

Như vậy, đơn khiếu nại, tố cáo cần đáp ứng đủ các điều kiện như trên để được xử lý bởi những cơ quan có thẩm quyền.

Cơ sở pháp lý: Điểm a Khoản 2 Điều 6 Thông tư 05/2021/TT-TTCP ngày 01/10/2021 do Tổng Thanh tra Chính phủ ban hành quy định quy trình xử lý đơn khiếu nại, tố cáo, đơn kiến nghị, phản ánh.

Quy trình xử lý đơn khiếu nại

Quy trình xử lý đơn khiếu nại

Pháp luật quy định 06 trường hợp xử lý đơn khiếu nại căn cứ Mục 1 Thông tư 05/2021/TT-TTCP như sau:

Thuộc và không thuộc thẩm quyền giải quyết

Việc xử lý đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết được quy định theo pháp luật:

• Đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết và không thuộc một trong các trường hợp không được thụ lý giải quyết theo quy định tại Điều 11 Luật Khiếu nại thì người xử lý đơn đề xuất người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị thụ lý để giải quyết theo quy định của pháp luật.
• Việc đề xuất thụ lý giải quyết được thực hiện theo Mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư này.
• Đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền giải quyết nhưng chưa đủ điều kiện thụ lý giải quyết thì hướng dẫn người khiếu nại bổ sung thông tin, tài liệu để thực hiện việc khiếu nại theo quy định của pháp luật.
• Việc hướng dẫn được thực hiện theo Mẫu số 02 ban hành kèm theo Thông tư này.
• Đơn khiếu nại thuộc thẩm quyền của cấp dưới nhưng quá thời hạn giải quyết theo quy định của Luật Khiếu nại mà chưa được giải quyết thì người xử lý đơn báo cáo người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị xem xét, quyết định theo quy định của pháp luật.

Cơ sở pháp lý: Điều 7 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Việc xử lý đơn khiếu nại không thuộc thẩm quyền giải quyết được quy định theo pháp luật:

• Đơn khiếu nại không thuộc thẩm quyền giải quyết của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị mình thì người xử lý đơn hướng dẫn người khiếu nại gửi đơn đến cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có thẩm quyền giải quyết.
• Việc hướng dẫn chỉ thực hiện một lần theo Mẫu số 02 ban hành kèm theo Thông tư này.
• Đơn khiếu nại do lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban và cơ quan khác của Quốc hội, các cơ quan thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đại biểu Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, Thành viên Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tổng Kiểm toán Nhà nước, Văn phòng Chủ tịch nước, Văn phòng Trung ương, Ủy ban Kiểm tra trung ương và các ban đảng Trung ương, cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp chuyển đến thì người xử lý đơn trình người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị và có văn bản phúc đáp.
• Đơn khiếu nại do Ban tiếp công dân trung ương, các cơ quan của Hội đồng nhân dân, đại biểu Hội đồng nhân dân, tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức chính trị – xã hội – nghề nghiệp ở cấp tỉnh, cấp huyện chuyển đến thì Ban tiếp công dân báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp để xin ý kiến chỉ đạo việc xử lý.
• Đối với những vụ việc khiếu nại đông người, phức tạp, tồn đọng, kéo dài đã có quyết định giải quyết những người khiếu nại có đơn gửi đến Thanh tra Chính phủ hoặc Trụ sở tiếp công dân trung ương thì Trưởng Ban tiếp công dân trung ương báo cáo Tổng Thanh tra Chính phủ giao cho các vụ, cục, đơn vị kiểm tra, báo cáo, đề xuất văn bản trả lời công dân hoặc trao đổi với Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh về hướng xử lý.

Cơ sở pháp lý: Điều 8 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Đối với quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật

• Theo quy định tại Điều 44 Luật Khiếu nại thì người xử lý đơn không thụ lý, không chuyển đơn mà hướng dẫn người khiếu nại khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính, trừ trường hợp được quy định tại khoản 2 Điều này.
• Qua nghiên cứu, xem xét phát hiện việc giải quyết khiếu nại vi phạm pháp luật, gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức được quy định tại Điều 38 Nghị định số 124/2020/NĐ-CP ngày 19 tháng 10 năm 2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Khiếu nại thì người xử lý đơn phải báo cáo để người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị mình xem xét, quyết định theo quy định của pháp luật.

Cơ sở pháp lý: Điều 9 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Không thuộc thẩm quyền có họ tên, chữ ký của nhiều người

• Đơn khiếu nại không thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình mà có họ tên, chữ ký của nhiều người thì người xử lý đơn hướng dẫn cho một người khiếu nại có địa chỉ rõ ràng gửi đơn đến đúng cơ quan, tổ chức, đơn vị, người có thẩm quyền giải quyết.
• Việc hướng dẫn được thực hiện theo Mẫu số 02 ban hành kèm theo Thông tư này.

Cơ sở pháp lý: Điều 10 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Giấy tờ, tài liệu gốc gửi kèm theo đơn khiếu nại

Đơn khiếu nại có gửi kèm theo giấy tờ, tài liệu gốc thì người xử lý đơn trả lại cho người gửi đơn giấy tờ, tài liệu đó.

Cơ sở pháp lý: Điều 11 Thông tư 05/2021/TT-TTCP do Tổng Thanh tra Chính phủ ban hành vào ngày 01/10/2021

Đối với quyết định hành chính có khả năng gây hậu quả khó khắc phục

• Trong trường hợp có căn cứ cho rằng việc thi hành quyết định hành chính sẽ gây ra hậu quả khó khắc phục thì người xử lý đơn phải kịp thời báo cáo để người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị xem xét, quyết định tạm đình chỉ hoặc kiến nghị cơ quan, người có thẩm quyền tạm đình chỉ việc thi hành quyết định hành chính.
• Sau khi nhận được báo cáo hoặc kiến nghị, người có thẩm quyền có trách nhiệm xem xét, quyết định việc tạm đình chỉ, chịu trách nhiệm về quyết định của mình và thông báo cho cơ quan, tổ chức, đơn vị đã kiến nghị biết kết quả xử lý.

Cơ sở pháp lý: Điều 12 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Quy trình xử lý đơn tố cáo

Xử lý đơn tố cáo

Pháp luật quy định 07 trường hợp xử lý đơn tố cáo căn cứ Mục 2 Thông tư 05/2021/TT-TTCP như sau:

Thuộc và không thuộc thẩm quyền giải quyết

Việc xử lý đơn tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết được quy định theo pháp luật:

• Đơn tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình và đủ điều kiện thụ lý theo quy định tại khoản 1 Điều 29 Luật Tố cáo thì người xử lý đơn báo cáo người đứng đầu để thụ lý giải quyết theo quy định.
• Việc đề xuất thụ lý giải quyết được thực hiện theo Mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư này.

Cơ sở pháp lý: Điều 13 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Việc xử lý đơn tố cáo không thuộc thẩm quyền giải quyết được quy định theo pháp luật:

• Đơn tố cáo không thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức, đơn vị mình thì người xử lý đơn đề xuất với người đứng đầu chuyển đơn và các thông tin, tài liệu kèm theo (nếu có) đến cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật.
• Việc chuyển đơn tố cáo được thực hiện theo Mẫu số 03 ban hành kèm theo Thông tư này.
• Việc chuyển đơn đến cơ quan có thẩm quyền chỉ thực hiện một lần đối với đơn tố cáo có cùng nội dung.
• Đơn tố cáo thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp dưới trực tiếp nhưng quá thời hạn theo quy định của Luật Tố cáo mà chưa được giải quyết thì người xử lý đơn đề xuất người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị ra văn bản yêu cầu người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị cấp dưới trực tiếp báo cáo về quá trình giải quyết tố cáo, lý do chậm giải quyết, xác định trách nhiệm giải quyết tố cáo và phải báo cáo kết quả giải quyết.

Cơ sở pháp lý: Điều 14 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Đối với đảng viên

Đơn tố cáo đối với đảng viên vi phạm Điều lệ Đảng, chủ trương, nghị quyết, chỉ thị, quy định, quy chế, kết luận của Đảng được chuyển đến cơ quan có thẩm quyền để xử lý theo quy định của Đảng.

Cơ sở pháp lý: Điều 15 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức

Người xử lý đơn phải kịp thời báo cáo, tham mưu, đề xuất để người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị áp dụng biện pháp cần thiết theo thẩm quyền hoặc thông báo cho cơ quan, tổ chức, đơn vị có thẩm quyền kịp thời áp dụng biện pháp ngăn chặn theo quy định của pháp luật.

Cơ sở pháp lý: Điều 16 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Hành vi vi phạm thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại

• Đơn tố cáo người giải quyết khiếu nại vi phạm về thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại thì không thụ lý đơn theo quy định của Luật Tố cáo.
• Trong trường hợp này, người xử lý đơn hướng dẫn người có đơn tiếp tục thực hiện việc khiếu nại hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
• Đối với đơn tố cáo mà người tố cáo cung cấp được thông tin, tài liệu, chứng cứ xác định người giải quyết khiếu nại có hành vi vi phạm một trong các điều cấm được quy định tại các khoản 1, 2 và 4 của Điều 6 Luật Khiếu nại thì thụ lý giải quyết theo quy định của Luật Tố cáo.

Cơ sở pháp lý: Điều 17 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Thông tin có nội dung tố cáo

Khi nhận được thông tin có nội dung tố cáo quy định tại khoản 2 Điều 25 Luật Tố cáo thì người xử lý đơn báo cáo người có thẩm quyền để xem xét, quyết định việc thanh tra, kiểm tra hoặc chuyển đến cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền để quyết định việc thanh tra, kiểm tra phục vụ cho công tác quản lý.

Cơ sở pháp lý: Điều 18 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Giữ bí mật thông tin và bảo vệ người tố cáo

• Trong quá trình xử lý đơn, cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có trách nhiệm giữ bí mật thông tin của người tố cáo, nội dung tố cáo theo quy định của pháp luật.
• Trường hợp người tố cáo đề nghị được bảo vệ thì người xử lý đơn báo cáo người đứng đầu xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật.

Cơ sở pháp lý: Điều 19 Thông tư 05/2021/TT-TTCP.

Luật sư tư vấn về quy trình xử lý đơn khiếu nại, tố cáo

• Tư vấn cho khách hàng về quyền lợi của mình trong từng vụ việc cụ thể.
• Hỗ trợ khách hàng thực hiện các mẫu đơn có liên quan.
• Xác định quy trình xử lý đơn khiếu nại, tố cáo thông qua việc phân loại đơn.
• Giúp khách hàng xác định được nơi nộp đơn.
• Tư vấn khởi kiện khi khách hàng có yêu cầu.

Trên đây là một số nội dung tư vấn của chúng tôi về quy trình xử lý đơn khiếu nại, tố cáo và một số vấn đề pháp lý có liên quan. Tất cả những thông tin, ý kiến tư vấn trên đây được dựa theo quy định của pháp luật hiện hành. Nếu Quý khách hàng còn câu hỏi thắc mắc hoặc chưa rõ các nội dung trên thì Quý khách hàng vui lòng liên hệ với Luật sư của Chuyên tư vấn luật qua hotline 1900.63.63.87 để được tư vấn rõ hơn.