Khởi kiện giải quyết tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ phát sinh nhằm giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Để khởi kiện giải quyết tranh chấp bảo hiểm, cần nắm rõ về quyền và nghĩa vụ của mỗi bên chung như vấn đề về bồi thường khi có sự kiện bảo hiểm. Bài viết dưới đây, Chuyên tư vấn luật sẽ cung cấp cho bạn đọc những nội dung liên đến trình tự thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp bảo hiểm nhân thọ.
Giải quyết tranh chấp hợp đồng bảo hiểm
Mục Lục
Bảo hiểm nhân thọ là gì?
Căn cứ theo quy định tại khoản 13 Điều 4 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 thì bảo hiểm nhân thọ loại hình bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống hoặc chết. Đây là sản phẩm của các công ty kinh doanh bảo hiểm, được thiết kế với các quyền lợi, điều khoản rõ ràng nhằm bảo vệ người tham gia trước những biến cố sức khỏe hoặc các rủi ro về thân thể, tính mạng.
Việc tham gia bảo hiểm nhân thọ được xác lập bằng hợp đồng bảo hiểm giữa người tham gia với công ty bảo hiểm. Hợp đồng bảo hiểm này phải đảm bảo các đặc điểm của hợp đồng bảo hiểm theo quy định tại khoản 16 Điều 4 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 như sau:
- Sự thỏa thuận giữa bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ thức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô;
- Bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo hiểm;
- Doanh nghiệp bảo hiểm, chi nhánh doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ nước ngoài, tổ thức tương hỗ cung cấp bảo hiểm vi mô phải bồi thường, trả tiền bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng.
Những thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm là cơ sở phát sinh quyền và nghĩa vụ sau này bên mua bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm.
Các tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Những tranh chấp thường gặp khi thực hiện hợp đồng bảo hiểm nhân thọ bao gồm:
- Tranh chấp về quyền lợi bảo hiểm: tranh chấp này phát sinh khi doanh nghiệp bảo hiểm từ chối chi trả quyền lợi được bảo hiểm cho bên mua hoặc chi trả không đúng, không đủ quyền lợi bảo hiểm theo quy định của hợp đồng bảo hiểm hoặc cho rằng sự kiện bảo hiểm thuộc vào tình huống loại trừ trong hợp đồng bảo hiểm.
- Tranh chấp liên quan đến tính hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm: tranh chấp này phát sinh khi bên mua bảo hiểm cho rằng mình không ký trên các giấy tờ, biểu mẫu của hồ sơ yêu cầu bảo hiểm có sự lừa dối từ doanh nghiệp bảo hiểm liên quan tới đặc tính của sản phẩm bảo hiểm mà mình đã tham gia hoặc khi doanh nghiệp bảo hiểm cho rằng khách hàng không khai báo đầy đủ các bệnh có sẵn khi tham gia bảo hiểm.
- Tranh chấp về đơn phương chấm dứt hợp đồng: tranh chấp phát sinh khi bên mua bảo hiểm cho rằng doanh nghiệp bảo hiểm đơn phương chấm dứt hợp đồng trái pháp luật hoặc bên mua bảo hiểm vi phạm hợp đồng.
Cơ sở pháp lý: Điều 34, 39, 40 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, Điều 9, Điều 11, Điều 12 Thông tư 67/2023/TT-BTC ngày 02/11/2023 của Bộ Tài chính hướng dẫn một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, nghị định 46/2023/NĐ-CP ngày 01 tháng 7 năm 2023 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm.
Tùy vào từng trường hợp mà tranh chấp hợp đồng bảo hiểm có thể phát sinh ở các khía cạnh khác nhau và cần giải quyết theo quy định pháp luật.
>>> Xem thêm: Quy trình, thủ tục yêu cầu bồi thường bảo hiểm nhân thọ.
Hướng giải quyết tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Căn cứ Điều 32 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 quy định về phương thức giải quyết tranh chấp thì tranh chấp về hợp đồng bảo hiểm được giải quyết thông qua thương lượng giữa các bên. Trường hợp không thương lượng được thì tranh chấp được giải quyết thông qua hòa giải hoặc Trọng tài hoặc Tòa án theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm và quy định của pháp luật.
Như vậy, khi xảy ra tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thì các bên có thể áp dụng các hướng giải quyết sau:
- Thương lượng;
- Hòa giải;
- Trọng tài;
- Khởi kiện tại Tòa án.
Mặt khác, hướng giải quyết tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ phải được các bên thỏa thuận trong nội dung hợp đồng bảo hiểm theo quy định tại khoản 1 Điều 17 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022.
Trình tự, thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ mang bản chất là hợp đồng dân sự được ký kết giữa doanh nghiệp bảo hiểm với bên mua bảo hiểm trên cơ sở thỏa thuận. Vậy nên trong trường hợp phát sinh tranh chấp liên quan đến hợp đồng này, các bên có thể khởi kiện lên Tòa án dân sự để giải quyết theo thủ tục quy định tại Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Hồ sơ chuẩn bị
Căn cứ Điều 189 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định về hình thức, nội dung đơn khởi kiện thì khi khởi kiện lên Tòa án cần chuẩn bị những tài liệu sau:
- Đơn khởi kiện theo Mẫu số 23 – DS ban hành kèm theo Nghị quyết 01/2017/NQ – HĐTP do Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao ban hành ngày 13/01/2017
- Hợp đồng bảo hiểm;
- CCCD của người khởi kiện
- Giấy tờ chứng minh sự tồn tại của doanh nghiệp bảo hiểm;
- Thông báo xảy ra sự kiện bảo hiểm và yêu cầu chi trả;
- Chứng từ chứng minh thiệt hại;
- Văn bản ủy quyền (nếu có);
- Tài liệu, chứng cứ khác (nếu có).
Cá nhân có thể tự mình hoặc ủy quyền cho luật sư thực hiện việc nộp đơn khởi kiện lên Tòa án có thẩm quyền và thay mặt tham gia tố tụng để bảo vệ quyền lợi của mình.
Hồ sơ cần chuẩn bị để khởi kiện tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Thủ tục khởi kiện
Quy trình thực hiện đối với thủ tục khởi kiện tại Tòa án để giải quyết tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ được tiến hành như sau:
Bước 1. Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện
- Người khởi kiện chuẩn bị đầy đủ hồ sơ cần thiết theo quy định.
Bước 2. Nộp hồ sơ khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền bằng các phương thức sau:
- Nộp trực tiếp tại Tòa án;
- Gửi đến Tòa án theo đường bưu chính;
- Gửi trực tuyến bằng hình thức điện tử quan Cổng dịch vụ công quốc gia (nếu có).
Bước 3. Tòa án thụ lý đơn và Chánh án phân công thẩm phán xem xét đơn khởi kiện:
Tòa án qua bộ phận tiếp nhận đơn phải nhận đơn khởi kiện do người khởi kiện nộp và thực hiện công việc sau:
- Đối với đơn nộp trực tiếp: Tòa án ghi vào sổ nhận đơn và cấp giấy xác nhận đã nhận đơn khởi kiện cho người khởi kiện;
- Đối với đơn nộp qua dịch vụ bưu chính: Tòa án ghi vào sổ nhận đơn và thông báo nhận đơn cho người khởi kiện trong vòng 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận đơn;
- Đối với đơn nộp qua phương thức trực tuyến: Tòa án in ra bản giấy, ghi vào sổ nhận đơn và thông báo ngay cho người khởi kiện trên Cổng dịch vụ Công Quốc gia.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán sẽ xem xét đơn và đưa ra một trong các quyết định sau:
- Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;
- Tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn nếu vụ án có điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn quy định tại khoản 1 Điều 317 của Bộ luật này;
- Chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác;
- Trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.
Bước 4. Thụ lý vụ án.
- Khi xét thấy hồ sơ khởi kiện đầy đủ và vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án thì Thẩm phán sẽ ra thông báo cho người khởi kiện thực hiện thủ tục nộp tiền tạm ứng án phí trong trường hợp họ phải nộp tiền tạm ứng án phí.
- Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày nhận được giấy báo của Tòa án về việc nộp tiền tạm ứng án phí, người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí và nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí.
- Sau khi nhận được biên lai đóng tạm ứng án phí của người khởi kiện, Tòa án sẽ ra Thông báo thụ lý vụ án.
Bước 5. Chuẩn bị xét xử.
Thời hạn chuẩn bị xét xử là 04 tháng kể từ ngày thụ lý. Đối với vụ án có tính chất phức tạp hoặc do sự kiện bất khả kháng, trở ngại khách quan thì Chánh án Tòa án có thể quyết định gia hạn thời hạn chuẩn bị xét xử không quá 02 tháng.
Trong thời gian chuẩn bị xét xử, Thẩm phán sẽ căn cứ vào các tình tiết vụ việc và ra một trong các quyết định sau:
- Công nhận sự thỏa thuận của các đương sự;
- Tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự;
- Đình chỉ giải quyết vụ án dân sự;
- Đưa vụ án ra xét xử
Bước 6. Tòa án ra quyết định giải quyết vụ án.
- Tòa án mở phiên tòa xét xử sơ thẩm trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án xét xử và ra bản án sơ thẩm.
- Sau khi Tòa án ra bản án sơ thẩm, nếu người khởi kiện không đồng ý với bản án đó thì có thể tiếp tục thực hiện việc kháng cáo theo thủ tục kháng cáo quy định tại Điều 270 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015.
Cơ sở pháp lý: Điều 190, 191, 195, 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.
>>> Xem thêm: Tranh chấp bảo hiểm nhân thọ – Tư vấn khởi kiện đòi tiền bảo hiểm.
Thẩm quyền giải quyết
Căn cứ khoản 3 Điều 26, Điều 35, Điều 36, Điều 39 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 thẩm quyền giải quyết tranh chấp về hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thuộc về Tòa án cấp huyện nơi thực hiện hợp đồng hoặc nơi nguyên đơn cư trú.
Do đó, đương sự có thể nộp đơn khởi kiện ở Tòa án có thẩm quyền phù hợp để giải quyết tranh chấp.
Cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp
Dịch vụ Luật sư về khởi kiện giải quyết tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Với kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp lý, khách hàng có thể lựa chọn Chuyên tư vấn luật để được hỗ trợ cung cấp các dịch vụ liên quan đến khởi kiện giải quyết tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ như sau:
- Tư vấn pháp lý: giúp khách hàng biết được quy trình khởi kiện, quyền mà họ có thể thực hiện để đảm bảo lợi ích của mình;
- Hướng dẫn soạn thảo văn bản: hỗ trợ khách hàng trong việc soạn thảo hoặc sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện;
- Lập kế hoạch và đưa ra phương án giải quyết: lập kế hoạch và đề xuất phương án giải quyết phù hợp để khách hàng có thể đảm bảo được quyền và lợi ích của mình;
- Tư vấn thực hiện các hoạt động động tố cáo song song với việc khởi kiện khi cần thiết;
- Các vấn đề pháp lý khác có liên quan;
Trong quá trình chuẩn bị hồ sơ và khởi kiện, luật sư có thể đảm bảo về:
- Đơn khởi kiện có nội dung theo đúng quy định;
- Tổng hợp đầy đủ tài liệu, chứng cứ để chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm;
- Hỗ trợ bổ sung tài liệu chứng cứ theo yêu cầu của Tòa án trong quá trình giải quyết vụ án.
- Tham gia làm việc các cơ quan có thẩm quyền để yêu cầu xử lý và giải quyết nhanh tranh chấp;
- Đưa ra đánh giá pháp lý, bản luận cứ để bảo vệ quyền và lợi ích của khách hàng;
- Trực tiếp tranh tụng tại Tòa để bảo vệ lợi ích khách hàng;
- Ngoài ra, còn thực hiện các công việc trong quá trình thi hành án theo yêu cầu khách hàng.
Khởi kiện giải quyết tranh chấp hợp đồng bảo hiểm nhân thọ là việc cần phải thực hiện để bảo vệ quyền và lợi ích của cá nhân, tổ chức bị ảnh hưởng trong quá trình thực hiện hợp đồng. Việc khởi kiện để giải quyết tranh chấp phải thực hiện theo quy định pháp luật. Nếu bạn có thắc mắc hoặc có nhu cầu được hỗ trợ bởi Chuyên tư vấn luật có thể liên hệ Luật sư dân sự hoặc qua hotline: 1900.63.63.87 để được hỗ trợ trực tiếp.
