Có bắt buộc làm phương án sử dụng lao động khi cho nhân viên nghỉ là một yêu cầu pháp lý cần tuân thủ mỗi khi có thay đổi nhân sự trong doanh nghiệp. Việc có một phương án sử dụng lao động rõ ràng và minh bạch không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro pháp lý mà còn tạo ra một quy trình hợp lý trong quản lý nhân sự. Chúng tôi cung cấp các quy định trong việc xây dựng và thực thi phương án sử dụng lao động ở bài viết này.
Xây dựng phương án sử dụng lao động
Mục Lục
Phương án sử dụng lao động được lập trong trường hợp nào ?
Dựa theo quy định của Bộ luật Lao động 2019 thì người sử dụng lao động phải thực hiện xây dựng phương án sử dụng lao động nếu rơi vào một trong những trường hợp như sau:
Trường hợp 1: Người sử dụng lao động thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động
Căn cứ quy định tại Khoản 3 Điều 42 Bộ luật Lao động 2019 thì khi người sử dụng lao động thay đổi cơ cấu, công nghệ mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định pháp luật.
Các trường hợp được coi là thay đổi cơ cấu, công nghệ được quy định chi tiết tại Khoản 1 Điều 42 Bộ luật Lao động 2019 gồm:
- Thay đổi cơ cấu tổ chức, tổ chức lại lao động;
- Thay đổi quy trình, công nghệ, máy móc, thiết bị sản xuất, kinh doanh gắn với ngành, nghề sản xuất, kinh doanh của người sử dụng lao động;
- Thay đổi sản phẩm hoặc cơ cấu sản phẩm.
Trường hợp 2: Trường hợp vì lý do kinh tế
Dựa theo quy định tại Khoản 4 Điều 42 Bộ luật Lao động 2019 thì trong trường hợp vì lý do kinh tế mà nhiều người lao động có nguy cơ mất việc làm, phải thôi việc thì người sử dụng lao động phải xây dựng và thực hiện phương án sử dụng lao động theo quy định.
Theo đó, các trường hợp được quy định tại Khoản 2 Điều 42 Bộ luật Lao động 2019 được xem là trường hợp vì lý do kinh tế như:
- Khủng hoảng hoặc suy thoái kinh tế;
- Thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước khi cơ cấu lại nền kinh tế hoặc thực hiện cam kết quốc tế.
Trường hợp 3: Trường hợp khi chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã
Căn cứ vào quy định tại Khoản 1 Điều 43 Bộ luật Lao động 2019 thì khi người sử dụng lao động rơi vào một trong những trường hợp chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã mà ảnh hưởng đến việc làm của nhiều người lao động thì người sử dụng lao động phải xây dựng phương án sử dụng lao động theo quy định.
Như vậy, đối với những trường hợp có sự thay đổi về cơ cấu, công nghệ hay vì lý do kinh tế được quy định trong Bộ luật Lao động 2019 thì khi đó người sử dụng lao động đều phải thực hiện xây dựng phương án sử dụng lao động.
Công ty cho nhân viên nghỉ việc có phải làm phương án sử dụng lao động
Theo quy định của pháp luật hiện hành, khi nhân viên nghỉ việc, doanh nghiệp không bắt buộc phải có phương án sử dụng lao động thay thế. Căn cứ tại Điều 42 và Khoản 1 Điều 43 tại Bộ luật Lao động 2019 có quy định về phương án sử dụng lao động nhằm giải quyết vấn đề lao động liên quan đến các trường hợp người sử dụng lao động cho người lao động thôi việc trong trường hợp thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc vì lý do kinh tế; chia, tách, hợp nhất, sáp nhập; bán, cho thuê, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp; chuyển nhượng quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã.
Như vậy, không phải mọi trường hợp người lao động nghỉ việc đều bắt buộc phải xây dựng phương án sử dụng lao động.
Trình tự thủ tục xây dựng phương án sử dụng lao động
Hệ thống quy phạm pháp luật lao động hiện nay chưa có quy định cụ thể hướng dẫn việc lập phương án sử dụng lao động. Tuy nhiên, người sử dụng lao động có thể tham khảo trình tự căn cứ theo Khoản 2 Điều 44 Bộ luật Lao động 2019 và Điều 41 Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định trình tự tổ chức đối thoại giữa người sử dụng lao động với tổ chức người lao động khi xây dựng phương án sử dụng lao động như sau:
Bước 1: Rà soát, lập danh sách người lao động
- Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.
- Người lao động đang được cử đi học, đi đào tạo nâng cao tay nghề.
- Người lao động đang nghỉ việc hưởng chế độ Bảo hiểm lao động, tại nạn lao động, tai nạn nghề nghiệp.
- Người lao động đang nghỉ không hưởng lương có sự đồng ý của người sử dụng lao động.
- Người lao động đang thực hiện tạm hoãn hợp đồng lao động.
Bước 2: Phân loại lao động và lập danh sách người lao động
- Người lao động tiếp tục được sử dụng.
- Người lao động được đào tạo lại để tiếp tục sử dụng.
- Người lao động được chuyển sang làm việc không trọn thời gian.
- Người lao động nghỉ hưu.
- Người lao động phải chấm dứt hợp đồng lao động.
Bước 3: Dự trù kinh phí
Trên cơ sở danh sách người lao động đã phân loại, căn cứ quy định của pháp luật về lao động, dự kiến biện pháp và tính toán chế độ, tổng hợp nguồn kinh phí thực hiện phương án, bao gồm:
- Phí trợ cấp thôi việc.
- Phí trợ cấp mất việc.
- Phí đào tạo lại lao động.
- Phí trả lương cho người lao động sau khi thay đổi ngành, nghề…
Bước 4: Tổ chức lấy kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở
Theo quy định tại Khoản 2 Điều 44 Bộ luật Lao động 2019 thì khi xây dựng phương án sử dụng lao động, người sử dụng lao động phải trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở đối với nơi có tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở. Việc người sử dụng lao động tổ chức trao đổi ý kiến với tổ chức đại diện người lao động được thực hiện theo Khoản 1 Điều 44 Nghị định 145/2020/NĐ-CP cụ thể sau:
- Người sử dụng lao động có trách nhiệm gửi văn bản kèm theo nội dung cần tham khảo;
- Các thành viên đại diện tham gia đối thoại của bên người lao động có trách nhiệm tổ chức lấy ý kiến người lao động do mình đại diện và tổng hợp thành văn bản của từng tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở, nhóm đại diện đối thoại của người lao động để gửi tới người sử dụng lao động; trường hợp nội dung đối thoại liên quan đến quyền, lợi ích của lao động nữ thì cần bảo đảm lấy ý kiến của họ;
- Căn cứ ý kiến của các tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở, nhóm đại diện đối thoại của người lao động, người sử dụng lao động tổ chức đối thoại để thảo luận, trao đổi ý kiến, tham vấn, chia sẻ thông tin về những nội dung người sử dụng lao động đưa ra;
- Số lượng, thành phần tham gia, thời gian, địa điểm tổ chức đối thoại do hai bên xác định theo quy chế dân chủ ở cơ sở tại nơi làm việc;
- Diễn biến đối thoại phải được ghi thành biên bản và có chữ ký của đại diện các bên tham gia đối thoại.
- Chậm nhất 03 ngày làm việc kể từ khi kết thúc đối thoại, người sử dụng lao động có trách nhiệm công bố công khai tại nơi làm việc những nội dung chính của đối thoại; tổ chức đại diện người lao động (nếu có), nhóm đại diện đối thoại của người lao động (nếu có) phổ biến những nội dung chính của đối thoại đến người lao động là thành viên.
Bước 5: Thông báo đến người lao động
- Người sử dụng lao động phải thông báo bằng văn bản cho người lao động nếu chấm dứt hợp đồng.
- Thời hạn thông báo là 15 ngày kể từ ngày phương án được thông qua.
>>>> Xem thêm: Nội dung trong phương án sử dụng lao động khi thay đổi cơ cấu
Mẫu xây dựng phương án sử dụng lao động
Luật sư tư vấn xây dựng phương án sử dụng lao động
Quá trình thay đổi nhân sự trong công ty đòi hỏi sự tìm hiểu chuyên sâu đến các quy định pháp lý và quy trình liên quan. Nắm bắt được khó khăn của khách hàng trong việc xây dựng phương án sử dụng lao động mới, Chuyên tư vấn luật cung cấp đến khách hàng dịch vụ tư vấn và soạn thảo các văn bản trong lao động của doanh nghiệp giải đáp và hỗ trợ các vấn đề pháp lý xây dựng phương án sử dụng lao động gồm:
- Tiếp nhập hồ sơ, tài liệu của doanh nghiệp để định hướng xây dựng phương án lao động;
- Tư vấn, hỗ trợ cung cấp thông tin về các vấn đề pháp lý có liên quán đến phương án sử dụng lao động;
- Xem xét, đánh giá về phương án lao động của doanh nghiệp đã thực hiện;
- Tư vấn, hỗ trợ soạn thảo phương án sử dụng lao động;
- Tư vấn, hỗ trợ trong quá trình thực hiện phương án sử dụng lao động;
- Tư vấn, hỗ trợ gửi văn bản kèm theo nội dung cần tham khảo, trao đổi ý kiến đến các thành viên đại diện tham gia đối thoại của bên người lao động.
Hỗ trợ doanh nghiệp lập phương án sử dụng lao động
Trong quá trình quản lý nhân sự, phương án sử dụng lao động khi cho nhân viên nghỉ là một phần quan trọng của việc duy trì hoạt động của công ty một cách mạnh mẽ và liên tục. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng phải thực hiện phương án lao động mà còn phụ thuộc vào điều kiện theo quy định pháp luật. Nếu quý khách hàng còn vướng mắc, xin vui lòng liên hệ Chuyên tư vấn luật hoặc thông qua số hotline 1900.63.63.87 để được hỗ trợ nhanh chóng.
Bài viết liên quan có thể bạn quan tâm:
