Chung sống như vợ chồng thì có phải làm thủ tục ly hôn hay không? là câu hỏi được đặt ra rất phổ biến đối với các cặp nam nữ “chung sống như vợ chồng” với nhau nhưng không thực hiện việc đăng ký kết hôn tại cơ quan có thẩm quyền, nếu họ không muốn chấm dứt quan hệ này thì họ có bắt buộc phải làm THỦ TỤC LY HÔN không? Luật sư tư vấn hôn nhân và gia đình sẽ giải đáp cho các bạn chi tiết, cụ thể thông qua bài viết dưới đây.
Đăng ký kết hôn theo quy định pháp luật hiện hành
>>> Xem thêm: Quy Định Về Việc Xử Lý Kết Hôn Trái Pháp Luật
Mục Lục
Quy định pháp luật về việc đăng ký kết hôn
Pháp luật hôn nhân và gia đình quy định việc kết hôn là việc nam và nữ xác lập quan hệ vợ chồng khi đáp ứng điều kiện kết hôn và đăng ký kết hôn:
- Điều kiện kết hôn bao gồm nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên, việc kết hôn là tự nguyện, các bên không bị mất năng lực hành vi dân sự và không thuộc các trường hợp bị cấm theo quy định của pháp luật hôn nhân và gia đình (Điều 8 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014);
- Các bên khi có đủ các điều kiện đăng ký kết hôn sẽ thực hiện việc đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định pháp luật hôn nhân và gia đình và pháp luật về hộ tịch (Điều 9 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014).
Có phải thực hiện thủ tục ly hôn khi chung sống như vợ chồng không?
Thủ tục ly hôn là việc yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết việc ly hôn, chấm dứt quan hệ hôn nhân giữa vợ, chồng bằng bản án hoặc quyết định của Tòa án theo yêu cầu của một bên hoặc cả hai bên vợ chồng. Tuy nhiên, việc có phải thực hiện thủ tục ly hôn khi chung sống như vợ chồng không sẽ được chia trường hợp như sau:
- Các bên sống chung như vợ chồng, không có đăng ký kết hôn trước ngày 03 tháng 01 năm 1987 thì pháp luật sẽ xem đây là hôn nhân thực tế và quan hệ vợ chồng được xác lập. Do đó, trường hợp này thì các bên phải làm thủ tục ly hôn tại cơ quan có thẩm quyền.
- Trường hợp các bên sống chung như vợ chồng, không có đăng ký kết hôn sau ngày 03 tháng 01 năm 1987 thì pháp luật không công nhận đây là quan hệ hôn nhân hợp pháp, không phát sinh quyền và nghĩa vụ giữa vợ chồng. Do đó, trường hợp này, các bên muốn chấm dứt quan hệ hôn nhân thì không cần phải làm thủ tục ly hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
> Xem thêm: Tư vấn thủ tục ly hôn thuận tình
Có phải thực hiện thủ tục ly hôn khi sống chung như vợ chồng
Giải quyết hậu quả của việc chung sống như vợ chồng.
Phân chia tài sản trong thời kỳ chung sống
Theo quy định tại Điều 16 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 thì tài sản của các bên trong thời kỳ chung sống sẽ được giải quyết theo thỏa thuận của các bên, nếu không thoả thuận được thì giải quyết theo quy định pháp luật dân sự, cụ thể tại Điều 219 Bộ luật dân sự 2015 về việc chia tài sản thuộc sở hữu chung. Tòa án sẽ căn cứ vào công sức đóng góp của mỗi bên đối với phần tài sản chung mà các bên có được trong thời kỳ chung sống như vợ chồng.
>> Xem thêm: Sống chung như vợ chồng có được thừa kế tài sản của nhau không?
Nghĩa vụ nuôi con
Quyền và nghĩa vụ đối với vấn đề con cái giữa các bên chung sống với nhau mà không đăng ký kết hôn thì sẽ được giải quyết như trường hợp quan hệ vợ chồng hợp pháp khi ly hôn:
- Các bên sẽ thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ và quyền sau khi ly hôn đối với con;
- Nếu các bên không tự thoả thuận được về việc nuôi con thì Tòa án sẽ quyết định giao con cho bên căn cứ vào quyền lợi mọi mặt của con;
- Nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con;
- Đối với con dưới 36 tháng tuổi thì sẽ giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp Tòa án xét thấy mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp nuôi con;
Thực hiện cấp dưỡng cho con
Việc cấp dưỡng cho con đối với quan hệ sống chung như vợ chồng được xác định như đối với quan hệ hôn nhân thực tế khi ly hôn.
Theo đó, cha, mẹ không nuôi con có nghĩa vụ cấp dưỡng đối với con chưa thành niên, con đã thành niên không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình trong trường hợp không sống chung với con hoặc sống chung với con nhưng vi phạm nghĩa vụ nuôi dưỡng con.
Căn cứ tính tiền cấp dưỡng phụ thuộc vào thu nhập, khả năng thực tế của cha, mẹ có nghĩa vụ cấp dưỡng và nhu cầu thiết yếu của người được cấp dưỡng dựa trên sự thỏa thuận của các bên.
Nếu các bên không tự thoả thuận được về việc cấp dưỡng thì có thể yêu cầu Tòa án nhân dân có thẩm quyền giải quyết.
>> Xem thêm: Tranh chấp về cấp dưỡng khi ly hôn và sau khi ly hôn
Cấp dưỡng cho con cái sau khi chấm dứt quan hệ chung sống như vợ chồng
Xác lập quan hệ hôn nhân sau khi sống chung như vợ chồng
Sau thời gian chung sống như vợ chồng thì các bên có thể đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền về hôn nhân gia đình và hộ tịch.
Để được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng ký kết hôn và công nhận hôn nhân hợp pháp thì các bên cần chuẩn bị hồ sơ sau:
- Tờ khai đăng ký kết hôn;
- Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân;
- Giấy tờ tùy thân: chứng minh nhân dân, căn cứ công dân, sổ hộ khẩu, hộ chiếu…(sao y chứng thực).
Quan hệ hôn nhân giữa nam và nữ sau khi sống chung như vợ chồng sẽ được xác lập từ thời điểm đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Như vậy, việc nam và nữ chung sống như vợ chồng từ sau ngày 03 tháng 01 năm 1987 thì không cần phải thực hiện thủ tục ly hôn vì đây là quan hệ hôn nhân không hợp pháp và không được pháp luật công nhận. Các vấn đề về con cái, cấp dưỡng được thực hiện như đối với hôn nhân hợp pháp. Vấn đề về tài sản sẽ được giải quyết theo pháp luật dân sự. Do đó, để bảo đảm quyền và lợi ích của mình thì các bên cần có các chuyên gia pháp luật để tư vấn, hỗ trợ về các vấn đề trên.
Trên đây là bài viết hướng dẫn quý khách hàng về vấn đề Chung sống như vợ chồng thì có phải làm thủ tục ly hôn không. Nếu Quý bạn đọc có thắc mắc liên quan đến vấn đề trên hay cần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình hãy liên hệ ngay cho chúng tôi qua hotline 1900.63.63.87 để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.
