Khởi tố bị can và khởi tố vụ án hình sự là hai thủ tục tố tụng hình sự dễ gây hiểu nhầm cho bạn đọc. Hai thủ tục này khác biệt nhau ở những đặc điểm nào? Việc phải thực hiện khởi tố bị can và khởi tố vụ án hình sự độc lập với nhau có ý nghĩa gì trong hoạt động ĐIỀU TRA, truy tố, xét xử sau này? Quý bạn đọc quan tâm có thể tham khảo bài viết của chúng tôi dưới đây.
Quyết định khởi tố vụ án hình sự
Mục Lục
Giai đoạn khởi tố trong tố tụng hình sự
Khởi tố là giai đoạn đầu tiên trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, bắt đầu bằng quyết định khởi tố vụ án hình sự và kết thúc bằng quyết định đình chỉ điều tra hoặc Bản kết luận điều tra và đề nghị truy tố.
Khởi tố vụ án hình sự có thể được thực hiện theo thẩm quyền của Cơ quan điều tra, Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Hội đồng xét xử.
Khởi tố vụ án hình sự
Khởi tố vụ án hình sự là một bước trong quá trình giải quyết vụ án hình sự nói chung và trong giai đoạn khởi tố nói riêng. Khi xác định có dấu hiệu tội phạm, cơ quan có thẩm quyền tiến hành khởi tố vụ án hình sự theo quy trình và thủ tục được quy định tại Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.
Khởi tố bị can
Cùng với khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can là thủ tục không thể thiếu trong quá trình giải quyết vụ án hình sự. Khi xác định có dấu hiệu phạm tội của cá nhân hoặc pháp nhân, cơ quan có thẩm quyền tiến hành việc khởi tố bị can để tiến hành điều tra, truy tố và xét xử theo đúng quy định của pháp luật.
Quyết định khởi tố bị can
Phân biệt khởi tố bị can và khởi tố vụ án hình sự
Đối tượng
Đối tượng khởi tố vụ án hình sự là bất kỳ HÀNH VI nào có dấu hiệu phạm tội trong khi đối tượng của khởi tố bị can là người hoặc pháp nhân có hành vi phạm tội gây nguy hiểm cho cộng đồng, xã hội.
Căn cứ
Việc xác định dấu hiệu phạm tội trong quá trình khởi tố vụ án hình sự dựa trên những căn cứ như sau:
- Tố giác của cá nhân
- Tin báo của cơ quan, tổ chức, cá nhân
- Tin báo trên phương tiện thông tin đại chúng
- Kiến nghị khởi tố của cơ quan nhà nước
- Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm
Trong khi đó, để thực hiện khởi tố bị can, theo khoản 1 Điều 179, sau khi khởi tố vụ án và cơ quan có thẩm quyền dựa trên các căn cứ trên thực tế về hành vi nguy hiểm cho xã hội mà theo quy định tại Bộ luật Hình sự hiện hành là TỘI PHẠM.
Thẩm quyền
Thẩm quyền ra quyết định khởi tố vụ án hình sự (Điều 153 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015) bao gồm các cơ quan sau:
- Cơ quan điều tra
- Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra
- Viện kiểm sát
- Hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố hoặc yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố vụ án hình sự nếu qua việc xét xử tại phiên tòa mà phát hiện có việc bỏ lọt tội phạm.
Thẩm quyền ra quyết định khởi tố bị can bị HẠN CHẾ so với cơ quan có thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự (Điều 179 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015), cụ thể chỉ bao gồm ba cơ quan sau:
- Cơ quan điều tra
- Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra
- Viện kiểm sát
Thời điểm ra quyết định khởi tố
Quyết định khởi tố vụ án hình sự có thể được ban hành trong tất cả 4 giai đoạn của quá trình tố tụng hình sự, bao gồm: Giai đoạn khởi tố, giai đoạn điều tra, giai đoạn truy tố và gia đoạn xét xử.
Trong khi đó, quyết định khởi tố bị can chỉ được ban hành trong giai đoạn điều tra hoặc giai đoạn truy tố.
Mối liên hệ giữa khởi tố bị can và khởi tố vụ án hình sự
Khởi tố bị can chỉ được thực hiện khi cơ quan điều tra có căn cứ xác định 04 yếu tố cấu thành tội phạm còn khởi tố vụ án hình sự được tiến hành sau khi nhận được tin báo, tin tố giác của tổ chức cá nhân và xác định được dấu hiệu tội phạm.
Phiên tòa hình sự
Vì vậy, khởi tố bị can được thực hiện sau khi khởi tố vụ án hình sự, được thực hiện phần lớn trong giai đoạn điều tra.
Khi khởi tố vụ án hình sự, cơ quan có thẩm quyền khởi tố chưa xác định hành vi nguy hiểm cho xã hội bị khởi tố đó là do cá nhân hoặc pháp nhân cụ thể nào thực hiện. Khi khởi tố bị can, cơ quan điều tra đã xác định được đối tượng có dấu hiệu phạm tội.
Trong thực tế, thông thường cơ quan có thẩm quyền ban hành hai quyết định này cúng một thời điểm ngay khi xác định được sự việc, sự kiện phạm tội đồng thời xác định được cá nhân hoặc pháp nhân thực hiện hành vi phạm tội này.
Luật sư tư vấn khởi tố bị can, khởi tố vụ án hình sự
- Tư vấn quy định của pháp luật về khởi tố bị can, khởi tố bị cáo
- Tư vấn phương án tố tụng phù hợp nhất cho khách hàng
- Hỗ trợ soạn thảo và nộp văn bản trong thủ tục tố tụng
- Đại diện theo ủy quyền trong việc tố tụng tại Tòa án
Trên đây là bài viết của chúng tôi về phân biệt khởi tố bị can và khởi tố vụ án hình sự. Nếu còn có thắc mắc về vấn đề này hoặc các quy định về thủ tục tố tụng hình sự khác và cần luật sư TƯ VẤN LUẬT HÌNH SỰ, quý bạn đọc xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900636387 để được tư vấn chi tiết, cụ thể và được hỗ trợ tốt nhất. Xin cảm ơn!
