Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết. Tuy nhiên, không phải người nào cũng có thể tự viết di chúc của chính mình nên sẽ nhờ người khác viết hộ di chúc, trong trường hợp này cần có người làm chứng theo quy định pháp luật. Vậy, người viết hộ di chúc có được là người làm chứng di chúc hay không, bài viết sau đây sẽ giải đáp thắc mắc cho quý độc giả.
Mục Lục
Thế nào là di chúc hợp pháp
Di chúc thể hiện quyền định đoạt tài sản thừa kế của người để lại di sản thừa kế thuộc quyền sở hữu của mình cho những người khác người thừa kế theo di chúc được chỉ định theo ý chí của người để lại di sản trong di chúc.
Di chúc hợp pháp là di chúc đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định pháp luật dân sự.
Điều kiện để di chúc được coi là hợp pháp
Theo khoản 1 Điều 630 Bộ luật Dân sự 2015, di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau:
- Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
- Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
Lưu ý một số trường hợp đặc biệt:
- Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
- Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
- Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ.
Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Ai có thể làm chứng cho việc lập di chúc
Theo quy định tại Điều 632 Bộ luật Dân sự 2015, mọi người đều có thể làm chứng cho việc lập di chúc, trừ những người sau đây:
- Người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật của người lập di chúc.
- Người có quyền, nghĩa vụ tài sản liên quan tới nội dung di chúc.
- Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.
Những trường hợp bị cấm trên đây để đảm bảo rằng người làm chứng phải là người không có lợi ích liên quan đến việc lập di chúc hoặc là người có vấn đề trong năng lực hành vi dân sự để đảm bảo công bằng khách quan, minh bạch rõ ràng đối với việc quyết định di sản thừa kế của người để lại di sản thừa kế.
Trường hợp nào người viết hộ di chúc làm chứng di chúc
Theo Điều 634 Bộ luật Dân sự 2015, trường hợp người lập di chúc không tự mình viết bản di chúc thì có thể tự mình đánh máy hoặc nhờ người khác viết tay hoặc đánh máy bản di chúc, nhưng phải có ít nhất là hai người làm chứng. Vậy, người viết hộ là người được người lập di chúc nhờ viết hộ di chúc, nhưng liệu người viết hộ di chúc có được làm chứng di chúc không?
Theo phân tích trên, những người không được làm chứng cho việc lập di chúc được liệt kê tại Điều 632 Bộ luật Dân sự 2015, trong đó không đề cập đến việc người viết hộ di chúc không được làm chứng di chúc mà chỉ ghi nhận những trường hợp có khả năng xâm phạm đến tính khách quan, minh bạch của di chúc.
Vậy, người viết hộ di chúc vẫn có thể làm chứng di chúc khi đáp ứng những điều kiện theo quy định tại Điều 632, 634 Bộ luật Dân sự 2015:
- Không thuộc trường hợp không được làm chứng cho việc lập di chúc;
- Có hơn một người khác nữa cùng làm chứng di chúc;
- Người lập di chúc phải ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc trước mặt những người làm chứng;
- Những người làm chứng xác nhận chữ ký, điểm chỉ của người lập di chúc và ký vào bản di chúc;
- Việc lập di chúc phải tuân theo quy định tại Điều 631 và Điều 632 của Bộ luật này.
Có nên thuê luật sư tư vấn lập di chúc khi có người làm chứng
Thực tế, xảy ra nhiều trường hợp nội dung di chúc được lập đúng nhưng lại bị vô hiệu do sai quy định pháp luật về người làm chứng. Ví dụ như trong trường hợp di chúc bằng văn bản có người làm chứng nhưng lại chọn người làm chứng là người thừa kế, người có quyền đối với tài sản thừa kế hoặc di chúc thiếu xác nhận của một trong số người làm chứng.
Luật sư là người am hiểu pháp luật sâu sắc có thể tư vấn khách hàng phướng hướng lập di chúc đảm bảo nội dung và quá trình lập di chúc đúng quy định pháp luật. Tránh trường hợp di chúc không có giá trị pháp lý, gây khó khăn cho những người thừa kế trong việc thừa kế di sản theo di chúc.
Người viết hộ di chúc có thể được làm chứng cho việc lập di chúc nếu đáp ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật, những điều kiện này đã được nội dung bài viết đề cập cụ thể. Trường hợp quý độc giả có thắc mắc thông tin liên quan đến di chúc, người làm chứng di chúc hoặc cần luật sư tư vấn luật dân sự, vui lòng liên hệ với chúng tôi qua hotline 1900.63.63.87 để được hỗ trợ. Xin cảm ơn.
*Lưu ý: Nội dung tư vấn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tùy từng thời điểm và đối tượng khác nhau mà nội dung tư vấn trên có thể sẽ không còn phù hợp. Mọi thắc mắc, góp ý xin vui lòng liên hệ về email: chuyentuvanluat@gmail.com.
