Luật Hình Sự

Thủ tục bồi thường thiệt hại đối với oan sai trong vụ án hình sự

Thủ tục bồi thường thiệt hại đối với oan sai trong vụ án hình sự được giải quyết như thế nào là vấn đề được quan tâm khi trong quá trình hoạt động tố tụng hình sự, do nhiều nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan mà xuất hiện tình trạng án oan sai. Như vậy, khi bị oan sai thì cần thực hiện thủ tục gì để được BỒI THƯỜNG THIỆT HẠI? Cơ quan nào có trách nhiệm bồi thường? Để giải đáp thắc mắc này mời quý bạn đọc tham khảo bài viết dưới đây.

Thủ tục bồi thường thiệt hại oan sai
Thủ tục bồi thường thiệt hại oan sai

Thế nào là oan sai trong vụ án hình sự?

Theo quy định tại Bộ luật tố tụng hình sự “oan” là khi một người bản thân không phạm tội nhưng các cơ quan có thẩm quyền đã xác định họ phạm tội và thực hiện các biện pháp tố tụng gây tổn hại cho họ lẫn vật chất cả tinh thần. Còn “sai” thường thể hiện qua việc người được coi là bị truy tố, bị xét xử khi cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết vụ án thiếu khách quan, không minh bạch mà dẫn đến hậu quả người bị truy tố xét xử sai phải gánh chịu những tổn hại nhất định cho cuộc sống của họ.

Nguyên tắc bồi thường thiệt hại đối với oan sai

Nguyên tắc bồi thường thiệt hại được quy định tại Điều 4 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước 2017:

  • Thực hiện kịp thời, công khai, bình đẳng, thiện chí, trung thực, đúng pháp luật; được tiến hành trên cơ sở thương lượng giữa cơ quan giải quyết bồi thường và người yêu cầu bồi thường theo quy định pháp luật
  • Được thực hiện tại cơ quan trực tiếp quản lý người thi hành công vụ gây thiệt hại
  • Giải quyết yêu cầu bồi thường sau khi có văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường hoặc kết hợp giải quyết yêu cầu bồi thường trong quá trình tố tụng hình sự
  • Nếu người bị thiệt hại có một phần lỗi trong việc gây ra thiệt hại thì Nhà nước chỉ bồi thường phần thiệt hại sau khi trừ đi phần thiệt hại tương ứng với phần lỗi của người bị thiệt hại.

Chủ thể được bồi thường

Căn cứ Điều 31 Bộ Luật Tố tụng hình sự 2015 quy định chủ thể được bồi thường oan sai bao gồm:

  • Người bị tạm giữ, tạm giam mà có quyết định của cơ quan có thẩm quyền trong hoạt động tố tụng hình sự hủy bỏ quyết định tạm giữ, tạm giam vì người đó không thực hiện hành vi vi phạm pháp luật;
  • Người đã chấp hành xong hoặc đang chấp hành hình phạt tù có thời hạn, tù chung thân, đã bị kết án tử hình mà có bản án, quyết định của Tòa án có thẩm quyền xác định người đó không thực hiện hành vi phạm tội;
  • Người bị khởi tố, truy tố, xét xử, thi hành án ngoài các trường hợp quy định trên đây mà có bản án, quyết định của cơ quan có thẩm quyền trong tố tụng hình sự xác định người đó không thực hiện hành vi phạm tội

Co-quan-co-trach-nhiem-boi-thuong
Cơ quan có trách nhiệm bồi thường

Cơ quan có trách nhiệm bồi thường

Theo quy định Điều 34, Điều 35 và Điều 36 của Luật năm 2017, thì cơ quan có trách nhiệm bồi thường trong hoạt động tố tụng hình sự là Cơ quan điều tra và cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra; Viện kiểm sát nhân dân; Tòa án nhân dân tùy vào từng trường hợp cụ thể

>>Xem thêm: Thủ tục khiếu nại chấp hành viên do thi hành sai bản án của tòa án

Trình tự, thủ tục yêu cầu bồi thường thiệt hại khi bị oan sai

Chuẩn bị hồ sơ

Người yêu cầu chuẩn bị hồ sơ nộp trực tiếp hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính tới cơ quan giải quyết bồi thường hoặc Sở Tư pháp gồm:

  • Đơn yêu cầu bồi thường;
  • Văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường, trừ trường hợp người bị thiệt hại không được gửi hoặc không thể có văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường;
  • Giấy tờ chứng minh nhân thân của người bị thiệt hại;
  • Tài liệu, chứng cứ có liên quan đến việc yêu cầu bồi thường (nếu có).

Tiếp nhận và xử lý hồ sơ

  • Cơ quan giải quyết bồi thường tiếp nhận hồ sơ, ghi vào sổ nhận hồ sơ và cấp giấy xác nhận đã nhận hồ sơ cho người yêu cầu bồi thường
  • Thủ trưởng cơ quan giải quyết bồi thường yêu cầu người yêu cầu bồi thường bổ sung hồ sơ trong trường hợp hồ sơ chưa đầy đủ; yêu cầu cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền cung cấp văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường trong trường hợp người yêu cầu bồi thường đề nghị cơ quan giải quyết bồi thường thu thập văn bản đó hoặc làm rõ nội dung văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường trong trường hợp nội dung của văn bản đó không rõ ràng.
  • Cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền phải cung cấp văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường hoặc làm rõ nội dung văn bản làm căn cứ yêu cầu bồi thường.

Thụ lý hồ sơ

  • Trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ cơ quan giải quyết bồi thường phải thụ lý hồ sơ và vào sổ thụ lý
  • Việc thụ lý, không thụ lý hồ sơ và cử người giải quyết bồi thường phải được thông báo bằng văn bản cho người yêu cầu bồi thường và cơ quan quản lý nhà nước về công tác bồi thường nhà nước

Xác minh thiệt hại, thương lượng bồi thường

  • Người giải quyết bồi thường xác minh các thiệt hại được yêu cầu trong hồ sơ.
  • Trường hợp cần thiết, người giải quyết bồi thường yêu cầu người yêu cầu bồi thường, cá nhân, tổ chức khác có liên quan cung cấp tài liệu, chứng cứ làm cơ sở cho việc xác minh thiệt hại, đề nghị định giá tài sản, giám định thiệt hại hoặc lấy ý kiến của cá nhân, tổ chức có liên quan về thiệt hại, mức bồi thường.
  • Trong thời hạn 2 ngày làm việc kể từ ngày hoàn thành báo cáo xác minh thiệt hại, cơ quan giải quyết bồi thường phải tiến hành thương lượng việc bồi thường.
  • Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày tiến hành thương lượng, việc thương lượng phải được hoàn thành. Đối với trường hợp nhiều tình tiết tiết phức tạp hơn, thời hạn thương lượng tối đa là 15 ngày

Đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại
Đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại

Quyết định giải quyết bồi thường

  • Sau khi có biên bản kết quả thương lượng thành, Thủ trưởng cơ quan giải quyết bồi thường ra quyết định giải quyết bồi thường và trao cho người yêu cầu bồi thường tại buổi thương lượng.
  • Người yêu cầu bồi thường không nhận quyết định giải quyết bồi thường thì người giải quyết bồi thường lập biên bản về việc không nhận quyết định.

Căn cứ pháp lý: Mục 1, chương V Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước 2017

Trên đây là bài Thủ tục bồi thường thiệt hại đối với oan sai trong vụ án hình sự. Nếu quý bạn đọc vẫn còn khó khăn thắc mắc về bài viết hay cần Luật sư tư vấn thủ tục liên quan đến hình sự hãy gọi ngay số hotline 1900.63.63.87 để được LUẬT SƯ HÌNH SỰ của chúng tôi hỗ trợ kịp thời. Trân trọng cảm ơn.

*Lưu ý: Nội dung tư vấn trên đây chỉ mang tính tham khảo. Tùy từng thời điểm và đối tượng khác nhau mà nội dung tư vấn trên có thể sẽ không còn phù hợp. Mọi thắc mắc, góp ý xin vui lòng liên hệ về email: chuyentuvanluat@gmail.com.

4.6 (13 bình chọn)

Bài viết được Tham vấn bởi Luật sư: Võ Tấn Lộc - Tác giả: Vũ Thị Hải Yến
Tham vấn bởi Luật sư: Võ Tấn Lộc - Tác giả: Vũ Thị Hải Yến

Tác giả: Chuyên Viên Pháp Lý - Vũ Thị Hải Yến

Lĩnh vực tư vấn: hành chính, dân sự, đất đai, di chúc, thừa kế.

Trình độ đào tạo: Trường Đại học Luật

Số năm kinh nghiệm thực tế: 2 năm

Tổng số bài viết: 894 bài viết