Luật Hình Sự

Chủ thể có thẩm quyền thu thập chứng cứ trong vụ án hình sự

Thẩm quyền thu thập chứng cứ trong vụ án hình sự là một trong những nội dung quan trọng, trong tố tụng hình sự, không những chỉ có cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng mới có quyền thu thập chứng cứ mà còn những chủ thể có thẩm quyền này chẳng hạn như người bào chữanhững người tham gia tố tụng khác. Bài viết này sẽ cung cấp đến Quý bạn đọc những thông tin cần thiết.

Thẩm quyền thu thập chứng cứ trong vụ án hình sự
Thẩm quyền thu thập chứng cứ trong vụ án hình sự

Vụ án hình sự bao gồm những giai đoạn nào?

Căn cứ Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 thì quy trình giải quyết vụ án gồm các giai đoạn chính là khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự. Quy trình này bao gồm những nội dung chính sau:

  1. Tiếp nhận tố giác, thông tin về tội phạm.
  2. Khởi tố vụ án hình sự.
  3. Khởi tố bị can.
  4. Điều tra vụ án hình sự.
  5. Truy tố bị can.
  6. Xét xử vụ án hình sự gồm các giai đoạn: xét xử sơ thẩm và xét xử phúc thẩm.
  7. Thi hành bản án và quyết định của Tòa án.

Những nguồn để thu thập chứng cứ

Nguồn của chứng cứ bao gồm những loại sau đây:

  • Vật chứng
  • Lời khai, lời trình bày;
  • Dữ liệu điện tử;
  • Kết luận giám định, định giá tài sản;
  • Biên bản trong hoạt động khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án
  • Kết quả thực hiện ủy thác tư pháp và hợp tác quốc tế khác;
  • Các tài liệu, đồ vật khác

CSPL: Điều 87 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015

>>Xem thêm: Thủ tục và các biện pháp thu thập chứng cứ trong vụ án hình sự

Những nguồn để thu thập chứng cứ
Những nguồn để thu thập chứng cứ

Các chủ thể có quyền thu thập chứng cứ

Cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng

Căn cứ quy định khoản 1 Điều 88 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 thì cơ quan có thẩm quyền tố tụng có quyền tiến hành hoạt động thu thập chứng cứ theo quy định pháp luật. Ngoài ra chủ thể này có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân cung cấp chứng cứ, tài liệu, đồ vật, dữ liệu điện tử trình bày tình tiết để làm sáng tỏ vụ án.

Căn cứ Điều 34 và 35 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng bao gồm:

  • Cơ quan điều tra;
  • Viện Kiểm sát;
  • Tòa án.
  • Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.

Tùy từng giai đoạn tố tụng mà chủ thể có thẩm quyền thu thập chứng sẽ có thể thay đổi trong các chủ thể trên. Tuy nhiên, cơ quan điều tra là chủ thể thực hiện chủ yếu các hoạt động điều tra để thu thập chứng cứ.

Người bào chữa

Căn cứ điểm h khoản 1 Điều 73 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 thì người bào chữa có quyền thu thập, đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật.  Theo đó, người bào chữa thu thập chứng cứ liên quan đến việc bào chữa và giao cho cơ quan đang thụ lý vụ án. Ngoài ra, người bào chữa còn có quyền yêu cầu liên quan đến việc bào chữa để cơ quan điều tra xem xét giải quyết.

Cơ sở pháp lý: Điều 15 Thông tư 46/2019/TT-BCA ngày 10/10/2019 của Bộ công an và Điều 73 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.

Người tham gia tố tụng khác

Pháp luật quy định người tham gia tố tụng, trừ người bào chữa thì các tư cách còn lại đều không có quyền thu thập chứng cứ. Theo quy định thì đối tượng như người bị tạm giữ, tạm giam, bị can, bị cáo, bị hại, đương sự, người làm chứng, người chứng kiến, người giám định, phiên dịch…. tất cả những người tham gia tố tụng chỉ có quyền đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật.

Cơ sở pháp lý: Chương IV Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015.

Các biện pháp thu thập tài liệu, chứng cứ

Các biện pháp thu thập chứng cứ trong vụ án hình sự được thể hiện chi tiết và đầy đủ nhất trong quy định về hoạt động điều tra:

  • Triệu tập và lấy lời khai từ người tố giác, báo tin về tội phạm, người bị tố giác, kiến nghị khởi tố;
  • Lấy lời khai người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp, người bị bắt;
  • Lấy lời khai người bị tạm giữ;
  • Triệu tập bị can, quyết định áp giải bị can tại ngoại, hỏi cung bị can;
  • Triệu tập và lấy lời khai người đại diện theo pháp luật của pháp nhân;
  • Triệu tập và lấy lời khai của người làm chứng, bị hại, đương sự;
  • Thi hành lệnh hoặc quyết định khám xét, thu giữ, tạm giữ tài sản;
  • Tiến hành khám nghiệm hiện trường, khai quật tử thi, khám nghiệm tử thi, xem xét dấu vết trên thân thể, thực nghiệm điều tra;
  • Tiến hành đối chất;
  • Tiến hành nhận dạng, nhận biết giọng nói.

>> Xem thêm: Quy trình thu thập vật chứng hợp pháp trong vụ án hình sự

Các biện pháp thu thập tài liệu chứng cứ
Các biện pháp thu thập tài liệu, chứng cứ

Việc kiểm tra, đánh giá chứng cứ

Mỗi chứng cứ phải được kiểm tra, đánh giá để xác định tính hợp pháp, xác định tính hợp pháp, xác thực và liên quan đến vụ án. Việc xác định những chứng cứ thu thập được phải bảo đảm đủ để giải quyết vụ án hình sự.

Người có thẩm quyền tiến hành tố tụng trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình phải kiểm tra, đánh giá đầy đủ, khách quan, toàn diện mọi chứng cứ đã thu thập được về vụ án.

Luật sư tư vấn thu thập chứng cứ trong vụ án hình sự

Luật sư Chuyên tư vấn luật sẽ cung cấp dịch vụ tư vấn về:

  • Tư vấn quy định pháp luật về quy trình thu thập chứng cứ trong vụ án hình sự;
  • Tư vấn, hướng dẫn cách xác định tính hợp pháp, khách quan của chứng cứ;
  • Tư vấn thủ tục thu thập chứng cứ đúng quy định;
  • Yêu cầu cơ quan có thẩm quyền thu thập chứng cứ;
  • Tham gia bào chữa trong vụ án hình sự;
  • Thu thập, hướng dẫn bị can, bị cáo đưa ra tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm;
  • Tư vấn quyền nghĩa vụ của bị can, bị cáo;
  • Trực tiếp tham gia phiên tòa xét xử với tư cách là người bào chữa để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho thân chủ, bảo vệ vật chứng là cơ sở để giải quyết các vụ án tranh việc thân chủ bị dùng nhục hình, ép cung.

Thu thập chứng cứ là hoạt động quan trọng quyết định trực tiếp đến việc tìm sự thật vụ án. Chứng cứ có thể giúp gỡ tội, giảm nhẹ tội và nó cũng có thể trở thành yếu tố buộc tội cốt lõi. Pháp luật chỉ quy định một số chủ thể nhất định được quyền tiến hành thu thập chứng cứ, nếu chứng cứ được thu thập không đúng thẩm quyền sẽ không có giá trị pháp lý. Nếu quý độc giả có thắc mắc hoặc có nhu cầu  những vấn đề liên quan thì có thể vui lòng liên hệ qua Hotline 1900.63.63.87 của chúng tôi để được hỗ trợ.

>>> Bài viết liên quan thu thập chứng cứ có thể bạn quan tâm:

4.8 (16 bình chọn)

Bài viết được Tham vấn bởi Luật sư: Võ Tấn Lộc - Tác giả: Vũ Thị Hải Yến
Tham vấn bởi Luật sư: Võ Tấn Lộc - Tác giả: Vũ Thị Hải Yến

Tác giả: Chuyên Viên Pháp Lý - Vũ Thị Hải Yến

Lĩnh vực tư vấn: hành chính, dân sự, đất đai, di chúc, thừa kế.

Trình độ đào tạo: Trường Đại học Luật

Số năm kinh nghiệm thực tế: 2 năm

Tổng số bài viết: 895 bài viết