Giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ

Giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ có thể áp dụng nhiều phương thức giải quyết phù hợp. Một phương án giải quyết tốt sẽ giúp bảo vệ quyền lợi ích của các bên trong hợp đồng. Những tranh chấp này không chỉ ảnh hưởng đến quyền lợi tài sản mà còn tiềm ẩn rủi ro về pháp lý nếu không xử lý kịp thời. Việc nắm rõ quy trình giải quyết và chuẩn bị hồ sơ đầy đủ sẽ giúp bên bị xâm phạm quyền lợi có cơ sở bảo vệ mình một cách hiệu quả, đúng pháp luật. Bài viết này Chuyên tư vấn luật đề xuất một số nội dung liên quan giải quyết tranh chấp này. 

Thương lượng, hòa giải tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ

Thương lượng là việc các bên tranh chấp cùng thỏa thuận để thống nhất phương án giải quyết mâu thuẫn mà không có sự tham gia của bên thứ ba. Hòa giải là phương án giải quyết tranh chấp theo đó các bên tự nguyện thỏa thuận để giải quyết tranh chấp và có bên thứ ba trung gian hỗ trợ các bên. Giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ bằng thương lượng, hòa giải có những ưu và nhược điểm như sau:

Về ưu điểm:

• Các bên được tự lựa chọn phương án giải quyết tranh chấp.
• Tiết kiệm chi phí, thời gian giải quyết. 
• Giữ được mối quan hệ hợp tác, hài hòa giữa các bên. 
• Bảo mật thông tin tối đa thông tin các bên, nội dung tranh chấp. 

Nhược điểm: Việc thi hành thỏa thuận giải quyết tranh chấp phụ thuộc vào sự tự nguyện của các bên. Thỏa thuận này chưa có giá trị ràng buộc thi hành bởi cơ quan có thẩm quyền. 

Khi phát sinh tranh chấp thì đây là phương thức khuyến khích các bên ưu tiên áp dụng. 

Khởi kiện đến tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ

Tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án theo khoản 3 Điều 26 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 (BLTTDS). Quy trình khởi kiện tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ như sau:

Bước 1: Người khởi kiện chuẩn bị hồ sơ và nộp đến Tòa án có thẩm quyền

Thành phần hồ sơ khởi kiện bao gồm:

• Đơn khởi kiện theo mẫu 23-DS ban hành kèm Nghị quyết 01/2017/NQ-HĐTP.
• Hợp đồng mua bán ô tô cũ: Bản sao có chứng thực.
• Giấy đăng ký xe, giấy đăng kiểm: Bản sao có chứng thực.
• Các giấy tờ, chứng cứ liên quan đến lỗi xe và thiệt hại: Hóa đơn sửa chữa, kết luận giám định xe, hình ảnh,….
• Các văn bản giao dịch, liên hệ giữa hai bên: Đơn, thư, email, tin nhắn… (bản sao).
• Giấy tờ tùy thân của người khởi kiện: CCCD/CMND/Hộ chiếu (bản sao có chứng thực).

Phương thức nộp đơn khởi kiện: trực tiếp tại tòa án, bưu điện hoặc trực tuyến. 

>> Xem thêm: Mẫu đơn sửa đổi bổ sung đơn khởi kiện theo yêu cầu của Tòa án

Bước 2: Tiếp nhận và thụ lý vụ án

Tòa án tiếp nhận hồ sơ và cấp giấy xác nhận đã nhận đơn khởi kiện cho người nộp. Trường hợp nộp qua bưu điện thì Tòa án gửi văn bản về địa chỉ người khởi kiện. 

Tòa án xem xét hồ sơ khởi kiện trong thời gian 8 ngày kể từ ngày nhận hồ sơ. Trường hợp thuộc thẩm quyền giải quyết Tòa án ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí cho người khởi kiện. Người khởi kiện có thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận thông báo để nộp lại biên lai tạm ứng cho Tòa. 

Sau khi nhận biên lai tạm ứng, Tòa án ra thông báo  thụ lý vụ án. Trường hợp người khởi kiện thuộc trường hợp miễn tạm ứng án phí và có đơn xin miễn tạm ứng theo quy định thì Tòa án xem xét thông báo thụ lý mà không qua thủ tục nộp tạm ứng. 

>> Xem thêm: Thủ tục xin miễn án phí khi khởi kiện dân sự

Bước 3: Chuẩn bị xét xử sơ thẩm

Tòa án tiến hành nghiên cứu thu thập, xác minh tài liệu chứng cứ để giải quyết vụ án. Trong giai đoạn này Tòa án thực hiện thủ tục:

• Xác minh tư cách đương sự, người tham gia tố tụng.
• Xác minh quan hệ tranh chấp.
• Xác minh, thu thập tài liệu, chứng cứ. 
• Tổ chức phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và hòa giải. 

Thời gian chuẩn bị xét xử tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô là 4 tháng. Trường hợp phức tạp có thể gia hạn thêm 2 tháng. 

Thực tế, thời gian chuẩn bị xét xử sẽ có thể lâu hơn trong trường hợp cần trưng cầu giám định thiệt hại, nguyên nhân gây thiệt hại, lỗi kỹ thuật của xe,… hoặc định giá đối với nội dung tranh chấp. Khi đó Tòa án có thể tạm đình chỉ giải quyết vụ án theo điểm đ khoản 1 Điều 214 BLTTDS. Việc tạm đình chỉ nhằm đợi kết quả giám định, định giá của cơ quan có thẩm quyền. Khi có kết quả giám định Tòa án ra quyết định tiếp tục giải quyết vụ án.

Cơ sở pháp lý: Điều 203 BLTTDS 2015. 

Bước 4: Xét xử vụ án

Trong giai đoạn chuẩn bị xét xử nếu các bên không thỏa thuận được việc giải quyết tranh chấp thì Tòa án ban hành quyết định đưa vụ án ra xét xử. Trong thời hạn 01 tháng kể từ ngày ra quyết định đưa vụ án ra xét xử thì phải mở phiên tòa sơ thẩm. Trường hợp có lý do chính đáng thì thời hạn này có thể lên đến 02 tháng. 

Đương sự có thể kháng cáo bản án sơ thẩm khi không đồng ý với quyết định của bản án. Thời hạn kháng cáo bản án dân sự sơ thẩm thực hiện theo quy định Điều 273 BLTTDS. 

Các căn cứ tòa án xem xét giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ

Hiệu lực của hợp đồng mua bán ô tô cũ

Tòa án sẽ đánh giá các điều kiện có hiệu lực của hợp đồng mua bán ô tô cũ theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015. Nội dung cần kiểm tra về hiệu lực bao gồm:

• Năng lực chủ thể trong hợp đồng tại thời điểm giao kết. 
• Ô tô là đối tượng mua bán có thuộc quyền sở hữu hợp pháp của bên bán. 
• Hai bên có tự nguyện giao kết, thực hiện hợp đồng mua bán ô tô cũ.
• Nội dung thỏa thuận và mục đích giao kết hợp đồng mua bán ô tô. 
• Hình thức hợp đồng mua bán ô tô cũ.  

Từ các yếu tố trên, Tòa án xác định quyền và nghĩa vụ các bên trong hợp đồng. 

Hiện trạng xe và các thiệt hại (nếu có)

Đối tượng mua bán là ô tô cũ vì vậy việc xác định hiện trạng tài sản khi mua rất khó. Điều này dẫn đến tại thời điểm ký kết hợp đồng bên mua không phát hiện được xe bị hư hỏng, lỗi kỹ thuật. Ngoài ra, nhiều trường hợp phát hiện lỗi của xe nhưng hai bên chỉ thỏa thuận lời nói không ghi chi tiết hiện trạng xe vào hợp đồng. Điều này dẫn đến bên bán phải chịu thiệt hại 

Trong trường hợp này để bảo vệ quyền lợi của mình bên mua cần cung cấp cho tòa án các tài liệu về hiện trạng xe và thiệt hại phải chịu (nếu có) để tòa án xem xét yếu tố lỗi khi giao kết, thực hiện hợp đồng của các bên. Điều này là rất cần thiết đặc biệt đối với các trường hợp: 

• Mức độ hư hỏng xe, thiệt hại do hiện trạng xe gây ra nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an toàn khi sử hoặc.
• Hoặc bên bán cố tình che giấu, lừa dối về hiện trạng xe. 

Trường hợp này Tòa án sẽ tiến hành xác minh hiện trạng, thiệt hại để xác định lỗi của các bên trong hợp đồng. 

>> Xem thêm: Giải quyết tranh chấp hợp đồng bảo hiểm xe ô tô 

Xác định yếu tố lỗi của các bên dẫn đến tranh chấp

Trong tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ, việc xác định lỗi của từng bên là yếu tố quan trọng để Tòa án làm căn cứ giải quyết vụ việc. Từ đó xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại hoặc tuyên hợp đồng vô hiệu. Dưới đây là các dạng lỗi phổ biến từ phía bên bán và bên mua:

Về phía bên bán, lỗi thường gặp là cố tình che giấu tình trạng thực tế của xe. Hành vi này có thể là xe đã xảy ra tai nạn trước đó, thay đổi động cơ, thủy kích, tua công-tơ-mét, lỗi kỹ thuật nghiêm trọng… Nếu người bán biết rõ nhưng không thông báo hoặc cung cấp thông tin sai lệch, hành vi này có thể bị xem là lừa dối trong giao kết hợp đồng theo Điều 127 Bộ luật Dân sự 2015. Trong trường hợp này, người bán có thể bị yêu cầu hoàn trả tiền, bồi thường thiệt hại hoặc hợp đồng bị tuyên vô hiệu.

Về phía bên mua, nếu không thực hiện việc kiểm tra xe một cách cẩn trọng trước khi ký hợp đồng, không yêu cầu kiểm tra kỹ thuật hoặc quá tin vào lời cam kết miệng của bên bán mà không ghi nhận bằng văn bản, thì có thể bị xem là có lỗi một phần trong việc dẫn đến thiệt hại. Khi đó, Tòa án sẽ xem xét mức độ lỗi tương ứng của mỗi bên để đưa ra phán quyết công bằng.

Thông qua kết quả xác minh tất cả các nội dung nêu trên, Tòa án xem xét và phân xử vụ việc theo tính chất vụ việc và quy định pháp luật. 

Câu hỏi liên quan tranh chấp hợp đồng mua xe ô tô cũ

Thời hiệu khởi kiện tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ là bao lâu? 

Thời hiệu khởi kiện đối với tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ thường là 03 năm, kể từ ngày người có quyền, lợi ích hợp pháp biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Cơ sở pháp lý: Điều 429 Bộ luật Dân sự 2015. 

Bên bán có nghĩa vụ cung cấp những thông tin gì về xe cũ? 

Bên bán có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ và trung thực thông tin về tình trạng thực tế của xe, bao gồm lịch sử sửa chữa, tai nạn (nếu có), các lỗi kỹ thuật, tình trạng đăng kiểm, giấy tờ pháp lý liên quan. Việc che giấu thông tin có thể dẫn đến tranh chấp và trách nhiệm pháp lý.

Có cần phải giám định xe khi xảy ra tranh chấp về lỗi kỹ thuật không? 

Việc giám định xe là rất cần thiết, đặc biệt khi tranh chấp liên quan đến các lỗi kỹ thuật, hư hỏng mà bên mua không phát hiện được khi mua hoặc bên bán cố tình che giấu. Kết luận giám định sẽ là một chứng cứ quan trọng để Tòa án xác định hiện trạng của xe, nguyên nhân lỗi, mức độ thiệt hại và trách nhiệm của các bên.

Chi phí khởi kiện tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ bao gồm những gì? 

Chi phí khởi kiện giải quyết tranh chấp mua bán ô tô cũ có thể bao gồm:

• Tạm ứng án phí và án phí: Phí này sẽ được trả lại sao khi có bản án có hiệu lực. Án phí sẽ được ghi nhận cụ thể trong quyết định/bản án giải quyết tranh chấp. Trừ trường hợp được miễn tạm ứng/án phí thì không phải chịu khoản phí này. 
• Phí giám định xe (nếu có).
• Chi phí tố tụng khác: khi có yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời hoặc yêu cầu tố tụng khác. 
• Chi phí luật sư (nếu có). 
• Các chi phí khác liên quan đến việc thu thập chứng cứ, đi lại… 

Luật sư tư vấn thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng mua xe ô tô cũ

Chuyên tư vấn luật cung cấp hỗ trợ dịch vụ tư vấn, tham gia tố tụng giải quyết tranh chấp hợp đồng mua xe ô tô:

• Đánh giá tính pháp lý của hợp đồng mua bán xe ô tô cũ. 
• Hướng dẫn thu thập tài liệu liên quan việc giao kết, thực hiện hợp đồng mua bán xe ô tô. 
• Tư vấn phương án giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán xe.
• Hướng dẫn thủ tục khởi kiện tại tòa án tranh chấp hợp đồng mua bán xe. 
• Soạn thảo hồ sơ khởi kiện, bản ý kiến, tự khai, …. khi tham gia tố tụng. 
• Đại diện tham gia tố tụng tại tòa với tư cách đại diện theo ủy quyền.
• Luật sư tham gia với tư cách người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho đương sự. 

Trên đây một số phương án giải quyết tranh chấp hợp đồng mua bán ô tô cũ với các bước từ thương lượng đến khởi kiện tại tòa án. Việc hiểu rõ quy trình pháp lý sẽ giúp người dân bảo vệ quyền lợi hợp pháp. Nếu bạn đang gặp vướng mắc tương tự, hãy liên hệ luật sư để được tư vấn chi tiết, kịp thời và hiệu quả. Luật sư dân sự tại Chuyên tư vấn luật sẽ hỗ trợ pháp lý chuyên môn. Hotline 1900636387 để được hỗ trợ kịp thời.