Hướng xử lý nợ chung khi sống chung như vợ chồng là vấn đề dễ phát sinh tranh chấp khi hai người không đăng ký kết hôn nhưng cùng chia sẻ cuộc sống và nghĩa vụ tài chính. Bài viết dưới đây của Chuyên tư vấn luật sẽ giúp bạn nắm rõ căn cứ pháp lý, cách xác định nợ chung. Từ đó đưa ra hướng giải quyết tối ưu, bảo đảm quyền lợi cho các bên. Đây là thông tin thiết thực để chủ động phòng ngừa rủi ro và xử lý hiệu quả các khoản nợ phát sinh trong mối quan hệ đặc biệt này.
Mục Lục
Căn cứ xác định nợ chung theo luật hiện hành
Một số căn cứ xác định nợ chung hiện nay:
- Nợ phát sinh nhằm phục vụ nhu cầu chung của hai người.
- Nợ phát sinh do hai người cùng đúng tên vay, ký hợp đồng.
- Nợ được các bên thỏa thuận là nợ chung.
- Nợ phát sinh từ các giao dịch chung.
- Nợ phát sinh từ nghĩa vụ bồi thường thiệt hại do lỗi chung gây ra.
- Nợ phát sinh từ sử dụng tài sản chung gây ra.
- …
Việc xác định khoản nợ chung cần căn cứ quy định Bộ luật Dân sự 2015 và Luật Hôn nhân và gia đình 2014 (trong trường hợp sống chung như vợ chồng được công nhận vợ chồng hợp pháp). Các tiêu chí tiên quyết để xác định nợ chung bao gồm:
- Nguồn gốc khoản nợ.
- Mục đích sử dụng của khoản nợ.
- Thỏa thuận các bên về khoản nợ.
Khi phát sinh nghĩa vụ nợ chung, các bên cần liên đới thực hiện nghĩa vụ.
Hướng xử lý nợ chung khi sống chung như vợ chồng
Thỏa thuận về việc phân chia nợ chung
Nghĩa vụ thanh toán nợ là nghĩa vụ dân sự. Vì vậy, pháp luật ưu tiên sự thỏa thuận của các bên trong việc giải quyết nợ. Các bên lập văn bản thỏa thuận về việc xác định rõ các nội dung:
Phần nghĩa vụ của mỗi bên trong khoản nợ chung. Trường hợp không chứng minh được tỷ lệ nghĩa vụ thì xác định mỗi bên chịu 50% khoản nợ.
Xác định người chịu trách nhiệm thanh toán nợ. Các bên có thể cùng nhau thực hiện nghĩa vụ thanh toán cho bên chủ nợ. Cũng như có thể thỏa thuận một bên đại diện thanh toán nợ và bên kia có nghĩa vụ thanh toán lại.
Xác định nguồn tài sản sử dụng để thanh toán nợ (nếu có): trường hợp các bên có tài sản chung thì có thể thỏa thuận sử dụng tài sản chung để thanh toán nợ. Trường hợp khác thì các bên sử dụng tài sản riêng của mình để thực hiện nghĩa vụ.
Để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của chủ nợ, việc thỏa thuận phân chia nợ nêu trên cần có sự đồng ý của chủ nợ. Đây là phương thức tối ưu các bên nên ưu tiên thực hiện.
Phương án dựa trên quy định tại Điều 14, 16 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Chờ chủ nợ khởi kiện
Khi người có nghĩa vụ thanh toán nợ không thực hiện đúng nghĩa vụ thì bên chủ nợ có quyền khởi kiện. Khi giải quyết yêu cầu khởi kiện, Tòa án có thẩm quyền sẽ tiến hành xem xét trách nhiệm và nghĩa vụ của từng người. Trong quá trình giải quyết này, các đương sự có thể chứng minh phần nghĩa vụ để tòa xem xét giải quyết. Từ đó, các bên sẽ thực hiện nghĩa vụ trả nợ của mình theo quyết định/bản án có hiệu lực của Tòa án.
Phương án này có nhược điểm dẫn đến số tiền mà người có nghĩa vụ phải thanh toán sẽ tăng dần theo thời gian chậm thanh toán. Trong đó, bao gồm khoản lãi, bồi thường thiệt hại, phạt … vẫn sẽ được tính đến thời gian thực tế hoàn thành các nghĩa vụ.
Khởi kiện yêu cầu tòa án giải quyết
Trong trường hợp, các bên không xác định được hoặc không đồng ý phần nghĩa vụ nợ chung thì có quyền khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền. Người khởi kiện chuẩn bị hồ sơ và thực hiện nghĩa vụ luật định để vụ án được thụ lý, giải quyết. Sau quá trình tố tụng, tùy vào diễn biến vụ việc Tòa án ban hành quyết định/bản án để giải quyết yêu cầu khởi kiện. Trong đó xác định nghĩa vụ tài sản cho các bên.
Thông thường, phương án được thực hiện kết hợp các yêu cầu xác định, phân chia tài sản chung, riêng trong mối quan hệ sống chung như vợ chồng. Hoặc được yêu cầu giải quyết trong vụ án ly hôn đối với trường hợp được công nhận vợ chồng hợp pháp.
Có bắt buộc liên đới trả nợ thay khi sống chung như vợ chồng không?
Căn cứ quy định pháp luật thì người sống chung như vợ chồng không bắt buộc phải liên đới trả nợ thay cho nhau. Họ chỉ liên đới nghĩa vụ đối với khoản nợ chung. Một số trường hợp, sống chung như vợ chồng không có nghĩa vụ liên đới trả nợ khi:
- Khoản nợ không phục vụ nhu cầu chung.
- Các bên không có thỏa thuận về việc liên đới thực hiện nghĩa vụ.
- Khoản nợ không xuất phát từ khoản vay chung, từ tài sản chung.
Trường hợp phát sinh tranh chấp, thì bên yêu cầu cần chứng minh các nội dung trên.
Cơ sở pháp lý:
- Điều 466, 288 Bộ luật Dân sự 2015.
- Điều 14, 16 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Câu hỏi liên quan nghĩa vụ nợ chung
Tài sản đứng tên một người có bị dùng để thanh toán nợ chung không?
Có thể, nếu chứng minh được tài sản đó là tài sản chung hoặc dùng vào mục đích phục vụ đời sống chung của hai người.
Có thể khởi kiện đòi chia nghĩa vụ nợ không?
Bất kỳ bên nào cũng có quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án xác định phần nghĩa vụ tương ứng của mỗi người trong khoản nợ chung.
Người vay tiền không có khả năng trả, người sống chung có trách nhiệm không?
Chỉ khi có đủ căn cứ chứng minh đây là khoản nợ chung (vay cùng, sử dụng cho nhu cầu chung…), người còn lại mới có nghĩa vụ liên đới.
Nợ chung phát sinh trong thời gian sống chung nhưng chỉ một người đứng tên thì sao?
Cần xét mục đích sử dụng khoản nợ. Nếu khoản vay phục vụ đời sống chung hoặc có thỏa thuận ngầm, thì người kia có thể phải liên đới.
Có cần công chứng thỏa thuận phân chia nghĩa vụ nợ không?
Không bắt buộc. Nhưng nên lập văn bản có chữ ký hai bên để làm bằng chứng, và công chứng sẽ tăng giá trị pháp lý nếu xảy ra tranh chấp.
Có thể yêu cầu chủ nợ xác nhận rõ ai vay ai trả không?
Có. Điều này giúp làm rõ nghĩa vụ của từng người, giảm rủi ro liên đới và tránh nhầm lẫn khi xảy ra tranh chấp.
Sau khi chia tay, có phải cùng trả nợ cũ đã phát sinh không?
Có, nếu khoản nợ đó là nợ chung, dù hai người không còn sống chung vẫn phải liên đới thực hiện nghĩa vụ trả nợ.
Dịch vụ tư vấn các xử lý nợ chung khi sống chung như vợ chồng
Luật sư Chuyên tư vấn luật cung cấp dịch vụ pháp lý:
- Tư vấn xác định tình trạng pháp lý của người sống chung như vợ chồng.
- Tư vấn xác định tài sản chung, riêng.
- Tư vấn các xác định nghĩa vụ thanh toán nợ khi sống chung như vợ chồng.
- Tư vấn phương án xử lý đối với phần nợ chung khi sống chung như vợ chồng.
- Soạn thảo thỏa thuận xác định tài sản chung, nợ chung.
- Tư vấn thủ tục khởi kiện giải quyết tranh chấp nợ chung.
- Luật sư bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho đương sự trong tranh chấp tài sản.
Để có phương án xử lý nợ khi sống chung, quý khách hãy liên hệ Chuyên tư vấn luật. Chúng tôi có đội ngũ Luật sư tư vấn dân sự sẽ hỗ trợ tối ưu cho quý khách. Hotline 1900636387 luôn sẵn sàng tư vấn giải đáp pháp lý cho quý khách.
