Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự trong vụ án hình sự là một yếu tố quan trọng trong quá trình xét xử để hội đồng xét xử xác định tội danh và khung hình phạt cho bị cáo. Vậy tình tiết giảm nhẹ được hiểu như thế nào cho đúng, vai trò của tình tiết giảm nhẹ đối với định tội, định khung hình phạt và học sinh giỏi phạm tội có được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây để nắm bắt rõ hơn về vấn đề này.
Học sinh giỏi phạm tội có được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự
Mục Lục
Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự
Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là những tình tiết không có ý nghĩa về mặt định tội. định khung hình phạt mà chỉ có tác dụng giảm mức độ trách nhiệm hình sự trong phạm vi một khung hình phạt nhất định.
Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không quy định trong các điều khoản của Phần các tội phạm như các tình tiết định tội, định khung mà được quy định riêng tại Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017.
Trên thực tế, nhà làm luật không thể quy định được các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự có ảnh hưởng đến mức độ nào đối với việc quyết định hình phạt bởi vì ý nghĩa của từng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự tùy thuộc vào từng loại tội cụ thể, vào từng vụ án cụ thể. Do vậy, khi quyết định hình phạt Tòa án phải đánh giá các tình tiết này có ảnh hưởng như thế nào đối với việc quyết định hình phạt. Hay nói cách khác, các tỉnh tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được coi là một trong những căn cứ quyết định hình phạt.
Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự có thể chia làm:
- Những tình tiết ảnh hưởng đến mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội như: chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn; gây hậu quả nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng,…
- Những tình tiết phản ánh khả năng cải tạo, giáo dục của người phạm tội như: phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng; người phạm tội tự thú, người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải,…
- Những tình tiết phản ánh hoàn cảnh đặc biệt của người phạm tội và do vậy đòi hỏi Tòa án phải xem xét đến khi quyết định hình phạt, để đảm bảo hình phạt đã tuyên có tính thực tế, phù hợp với các nguyên tắc của luật hình sự, chính sách của Nhà nước cũng như đáp ứng được mục đích trừng trị, giáo dục người phạm tội như: người phạm tội là phụ nữ có thai hoặc nuôi con nhỏ, người phạm tội là người già, người phạm tội là người có thành tích trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác,…
Các trường hợp được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự
Các trường hợp được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự
Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 là một trong những căn cứ quan trọng để Tòa án xem xét, quyết định giảm nhẹ hình phạt đối với người phạm tội.
Theo đó, Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 quy định các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội bao gồm:
- Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;
- Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;
- Phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng;
- Phạm tội trong trường hợp vượt quá yêu cầu của tình thế cấp thiết;
- Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội;
- Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra;
- Phạm tội vì hoàn cảnh đặc biệt khó khăn mà không phải do mình tự gây ra;
- Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn;
- Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;
- Phạm tội vì bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;
- Phạm tội trong trường hợp bị hạn chế khả năng nhận thức mà không phải do lỗi của mình gây ra;
- Phạm tội do lạc hậu;
- Người phạm tội là phụ nữ có thai;
- Người phạm tội là người đủ 70 tuổi trở lên;
- Người phạm tội là người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;
- Người phạm tội là người có bệnh bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình;
- Người phạm tội tự thú;
- Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;
- Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;
- Người phạm tội đã lập công chuộc tội;
- Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác;
- Người phạm tội là người có công với cách mạng hoặc là cha, mẹ, vợ, chồng, con của liệt sĩ.
Ngoài ra, khi quyết định hình phạt, Tòa án có thể coi đầu thú hoặc “tình tiết khác” là tình tiết giảm nhẹ, nhưng phải ghi rõ lý do giảm nhẹ trong bản án. Trong đó, căn cứ Điểm 5 Mục I Công văn 212/TANDTC-PC 2019 ngày 13/09/2019 của Tòa án nhân dân tối cao về việc thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong xét xử thì các “tình tiết khác” bao gồm:
- Vợ, chồng, cha, mẹ, con, anh, chị, em ruột bị cáo là người có công với nước hoặc có thành tích xuất sắc được Nhà nước tặng một trong các danh hiệu vinh dự như: anh hùng lao động, anh hùng lực lượng vũ trang, bà mẹ Việt Nam anh hùng, nghệ sỹ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú hoặc các danh hiệu cao quý khác theo quy định của Nhà nước:
- Bị cáo có anh, chị, em ruột là liệt sỹ;
- Bị cáo là người tàn tật do bị tai nạn trong lao động hoặc trong công tác, có tỷ lệ thương tật từ 31 % trở lên;
- Người bị hại cũng có lỗi;
- Thiệt hại do lỗi của người thứ ba;
- Gia đình bị cáo sửa chữa, bồi thường thiệt hại thay cho bị cáo;
- Người bị hại hoặc đại diện hợp pháp của người bị hại xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo trong trường hợp chỉ gây tổn hại về sức khoẻ của người bị hại, gây thiệt hại về tài sản;
- Phạm tội trong trường hợp vì phục vụ yêu cầu công tác đột xuất như đi chống bão, lụt, cấp cứu.
Học sinh giỏi phạm tội có thuộc trường hợp được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự không
Theo Điểm v Khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017 quy định “Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác” thì được xem xét giảm trách nhiệm hình sự.
Hiện nay, chưa có văn bản nào quy định về tình tiết Người phạm tội là người có thành tích xuất sắc trong sản xuất, chiến đấu, học tập hoặc công tác. Nên học sinh giỏi phạm tội phạm tội chưa chắc đã được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Để được giảm nhẹ trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội là học sinh giỏi Tòa án cần phải xem xét trong quá trình học tập người này có công hay đóng góp những gì cho xã hội, đất nước hay không để làm căn cứ giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.
Luật sư xin giảm nhẹ trách nhiệm hình sự
- Nghiên cứu, tư vấn phương án xử lý cho bị can/bị cáo trong vụ án hình sự;
- Soạn thảo các đơn từ, văn bản và tư vấn cho khách hàng chuẩn bị hồ sơ, tài liệu cung cấp cho cơ quan có thẩm quyền để xin giảm nhẹ trách nhiệm hình sự;
- Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho khách hàng làm việc với các cơ quan chức năng trong suốt quá trình giải quyết;
- Ngoài ra, luật sư còn có thể tham gia bảo vệ khách hàng trong suốt quá trình tố tụng từ điều tra, truy tố và xét xử;
- Hỗ trợ khách hàng trong việc thu thập hồ sơ tài liệu chứng minh vô tội, căn cứ ngoại phạm hoặc các tình tài liệu khác để được xem xét áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự. Đảm bảo quá trình tố tụng được thực hiện công bằng, đúng pháp luật.
Luật sư xin giảm nhẹ trách nhiệm hình sự
Trên đây là những nội dung của chúng tôi tư vấn về học sinh giỏi phạm tội có được giảm trách nhiệm hình sự hay không. Nếu Quý khách có bất kỳ thắc mắc hay chưa rõ vấn đề nào bài viết trên vui lòng liên hệ tới hotline: 1900.63.63.87 để được Luật sư Hình Sự tư vấn cụ thể và nhanh chóng. Xin cảm ơn!
