Trình tự thủ tục phá sản theo yêu cầu của chủ nợ

Trình tự thủ tục phá sản theo yêu cầu của chủ nợ thực hiện theo Luật Phá sản 2014. Thủ tục này nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chủ nợ khi doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán. Việc nắm rõ các bước từ nộp đơn đến tổ chức hội nghị chủ nợ sẽ giúp chủ nợ chủ động, hợp pháp hóa quyền đòi nợ của mình. Bài viết này Chuyên tư vấn luật sẽ cung cấp chi tiết về thủ tục này.

Chủ nợ và quyền yêu cầu mở thủ tục phá sản của chủ nợ

Chủ nợ trong tố tụng phá sản

Căn cứ khoản 3, 4 và 5 Điều 4 Luật Phá sản 2014 xác định chủ nợ trong thủ tục phá sản như sau: Chủ nợ là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền yêu cầu doanh nghiệp, hợp tác xã thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ. Chủ nợ bao gồm chủ nợ không có bảo đảm, chủ nợ có bảo đảm một phần và chủ nợ có bảo đảm.

• Chủ nợ không có bảo đảm là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền yêu cầu doanh nghiệp, hợp tác xã phải thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ không được bảo đảm bằng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc của người thứ ba.
• Chủ nợ có bảo đảm là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền yêu cầu doanh nghiệp, hợp tác xã phải thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ được bảo đảm bằng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc của người thứ ba.
• Chủ nợ có bảo đảm một phần là cá nhân, cơ quan, tổ chức có quyền yêu cầu doanh nghiệp, hợp tác xã phải thực hiện nghĩa vụ thanh toán khoản nợ được bảo đảm bằng tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc của người thứ ba mà giá trị tài sản bảo đảm thấp hơn khoản nợ đó.

Quyền yêu cầu mở thủ tục phá sản của chủ nợ

Khoản 1 Điều 5 Luật Phá sản 2014 quy định chủ nợ có quyền yêu cầu mở thủ tục phá sản. Tuy nhiên quyền yêu cầu chỉ phát sinh khi đảm bảo điều kiện hết thời hạn 03 tháng kể từ ngày khoản nợ đến hạn mà doanh nghiệp, hợp tác xã không thực hiện nghĩa vụ thanh toán.

Trình tự thủ tục phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã theo yêu cầu của chủ nợ

Thủ tục phá sản theo yêu cầu của chủ nợ được thực hiện qua các bước:

Bước 1: Chủ nợ có đơn yêu cầu Tòa án mở thủ tục phá sản

Khi yêu cầu Tòa án mở thủ tục phá sản thì chủ nợ phải có Đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản. Kèm theo đơn nộp đến tòa án là các tài liệu, chứng cứ chứng minh khoản nợ đến hạn mà doanh nghiệp, hợp tác xã chưa thanh toán.

Tòa án có thẩm quyền giải quyết thủ tục phá sản căn cứ Điều 8 Luật phá sản 2014.

Các thức nộp yêu cầu: nộp trực tiếp hoặc gửi bưu điện.

Cơ sở pháp lý: Điều 26, 30 Luật Phá sản 2014.

Bước 2: Phân công Thẩm phán giải quyết đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản

Trong thời hạn 3 ngày làm việc kể tử ngày nhận được đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, Chánh án phân công một hoặc một tổ Thẩm phán giải quyết đơn. Tổ thẩm phán gồm có 03 Thẩm phán giải quyết.

Cơ sở pháp lý: Điều 31 Luật Phá sản 2014.

Bước 3: Xử lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản của chủ nợ

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn yêu cầu và xử lý.

• Trường hợp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản hợp lệ: Thẩm phán thông báo nộp lệ phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản. Trừ trường hợp không phải nộp lệ phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản. Thông báo này gửi đến người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.
• Trường hợp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản không đủ các nội dung quy định, Thẩm phán thông báo cho người nộp đơn sửa đổi, bổ sung đơn.
• Chuyển đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản cho Tòa án nhân dân có thẩm quyền nếu thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân khán.
• Trả lại đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.

Thông báo việc xử lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản phải bằng văn bản và gửi cho người nộp đơn và doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán biết.

Cơ sở pháp lý: Điều 32 Luật Phá sản 2014.

Bước 4: Tổ chức thương lượng giữa chủ nợ với đơn vị mất khả năng thanh toán

Việc tổ chức thương lượng theo yêu cầu của Chủ nợ nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản. Chủ nợ nộp đơn phải có yêu cầu bằng văn bản về việc thương lượng này.

Tòa án ấn định thời gian thương lượng không quá 20 ngày kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản hợp lệ.

Trường hợp các bên thỏa thuận được với nhau về việc rút đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản thì Tòa án trả lại đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.

Trường hợp thương lượng không thành hoặc hết thời hạn thương lượng mà các bên không tiến hành thương lượng thì Tòa án thông báo cho người nộp đơn nộp lệ phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản.

Cơ sở pháp lý: Điều 37 Luật Phá sản 2014.

Bước 5: Nộp lệ phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản

Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được thông báo về việc nộp lệ phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản, người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản phải thực hiện việc nộp lệ phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản như sau:

• Nộp lệ phí phá sản cho cơ quan thi hành án dân sự;
• Nộp tạm ứng chi phí phá sản vào tài khoản do Tòa án nhân dân mở tại ngân hàng.

Cơ sở pháp lý: Điều 38 Luật Phá sản 2014.

Bước 6: Thụ lý và thông báo việc thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản

Tòa án thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản khi nhận được biên lai nộp lệ phí phá sản, biên lai nộp tạm ứng chi phí phá sản. Trường hợp không phải nộp lệ phí phá sản, tạm ứng chi phí phá sản thì thời điểm thụ lý được tính từ ngày Tòa án nhận đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản hợp lệ.

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày thụ lý đơn, Tòa án phải thông báo bằng văn bản cho:

• Người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.
• Doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán.
• Các cơ quan, tổ chức đang giải quyết vụ việc liên quan đến doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán do các bên cung cấp.
• Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp về việc thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản.

Cơ sở pháp lý: Điều 39, 40 Luật Phá sản 2014.

Bước 7: Ra quyết định mở thủ tục phá sản

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày thụ lý đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, Thẩm phán phải ra quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản. Trừ trường hợp tuyên bố phá sản theo thủ tục rút rọn.

Thẩm phán ra quyết định mở thủ tục phá sản khi doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán.

Trường hợp cần thiết, trước khi ra quyết định mở thủ tục phá sản, Thẩm phán có thể triệu tập phiên họp với sự tham gia của người nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản, chủ doanh nghiệp hoặc đại diện hợp pháp của doanh nghiệp, hợp tác xã bị yêu cầu mở thủ tục phá sản, cá nhân, tổ chức có liên quan để xem xét, kiểm tra các căn cứ chứng minh doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán.

Quyết định mở hoặc không mở thủ tục phá sản có hiệu lực thi hành kể từ ngày ra quyết định.

Sau khi ra quyết định mở thủ tục phá sản, Tòa án gửi đến phải được:

• Người nộp đơn, doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán.
• Chủ nợ.
• Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp.
• Cơ quan thi hành án dân sự.
• Cơ quan thuế.
• Cơ quan đăng ký kinh doanh nơi doanh nghiệp, hợp tác xã có trụ sở chính.

Đăng trên Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia, Cổng thông tin điện tử của Tòa án nhân dân và 02 số báo địa phương liên tiếp nơi doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán có trụ sở chính.

Cơ sở pháp lý: Điều 42, 43 Luật Phá sản 2014.

Bước 8: Chỉ định Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày ra quyết định mở thủ tục phá sản, Thẩm phán có trách nhiệm chỉ định Quản tài viên hoặc doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản.

Cơ sở pháp lý: Điều 65 Luật Phá sản 2014.

Bước 9: Chủ nợ nộp Giấy đòi nợ

Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày Tòa án nhân dân ra quyết định mở thủ tục phá sản, chủ nợ phải gửi giấy đòi nợ cho Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản. Giấy đòi nợ phải đảm bảo nội dung tại Điều 66 Luật Phá sản 2014.

Cơ sở pháp lý: Điều 66 Luật Phá sản 2014.

Bước 10: Lập Danh sách chủ nợ và Danh sách người mắc nợ

Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày hết hạn gửi giấy đòi nợ, Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản phải:

• Lập danh sách chủ nợ.
• Thu thập tài liệu liên quan đến khoản nợ và niêm yết công khai danh sách chủ nợ.

Danh sách chủ nợ phải được niêm yết công khai tại:

• Trụ sở Tòa án tiến hành thủ tục phá sản.
• Trụ sở chính của doanh nghiệp, hợp tác xã.
• Đăng trên Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp, Cổng thông tin điện tử của Tòa án.
• Gửi cho chủ nợ đã gửi giấy đòi nợ.

Thời gian niêm yết là 10 ngày kể từ ngày niêm yết.

Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản phải lập danh sách những người mắc nợ doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán.

Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày ra quyết định mở thủ tục phá sản, danh sách người mắc nợ phải được niêm yết công khai:

• Tại trụ sở Tòa án nhân dân tiến hành thủ tục phá sản,
• Trụ sở chính của doanh nghiệp, hợp tác xx.
• Gửi cho người mắc nợ.

Thời gian niêm yết là 10 ngày làm việc kể từ ngày niêm yết.

Các bên liên quan có thời gian 5 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc niêm yết để ý kiến về các danh sách nêu trên.

Cơ sở pháp lý: Điều 67,  Luật Phá sản 2014.

Bước 11: Kiểm kê tài sản doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán

Bước này được thực hiện song song với các bước 9, 10 nêu trên. Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định mở thủ tục phá sản, doanh nghiệp, hợp tác xã mất khả năng thanh toán phải tiến hành kiểm kê tài sản và xác định giá trị tài sản đó.

Trong trường hợp cần thiết thì phải có văn bản đề nghị Thẩm phán gia hạn, nhưng không quá hai lần, mỗi lần không quá 30 ngày. Việc xác định giá trị tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã phải được thực hiện theo quy định của pháp luật.

Bảng kiểm kê tài sản đã được xác định giá trị phải gửi ngay cho Tòa án nhân dân tiến hành thủ tục phá sản.

Cơ sở pháp lý: Điều 65 Luật Phá sản 2014.

Bước 12: Mở Hội nghị chủ nợ

Thời hạn Thẩm phán triệu tập Hội nghị chủ nợ là 20 ngày kể từ ngày kết thúc việc kiểm kê tài sản trong trường hợp việc kiểm kê tài sản kết thúc sau việc lập danh sách chủ nợ hoặc kể từ ngày kết thúc việc lập danh sách chủ nợ trong trường hợp việc kiểm kê tài sản kết thúc trước việc lập danh sách chủ nợ.

Gửi thông báo triệu tập Hội nghị chủ nợ: Tòa án thông báo và gửi tài liệu kèm theo cho người có quyền, nghĩa vụ tham gia hội nghị chủ nợ. Thời gian gửi chậm nhất là 15 ngày trước ngày khai mạc Hội nghị.

Mở Hội nghị chủ nợ: Điều kiện để Hội nghị chủ nợ được tiến hành:

• Có số chủ nợ tham gia đại diện cho ít nhất 51% tổng số nợ không có bảo đảm. Chủ nợ không tham gia Hội nghị chủ nợ nhưng có ý kiến bằng văn bản gửi cho Thẩm phán trước ngày tổ chức Hội nghị chủ nợ được coi là tham gia.
• Quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản được phân công giải quyết đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản phải tham gia Hội nghị chủ nợ.

Trình tự thủ tục tiến hành Hội nghị chủ nợ được thực hiện theo Điều 81 Luật Phá sản 2014.

Cơ sở pháp lý: Điều 75, 79, 81 và  Luật Phá sản 2014.

Bước 13: Đưa ra Nghị quyết Hội nghị chủ nợ

Hội nghị chủ nợ có quyền đưa ra Nghị quyết trong đó có một trong các kết luận sau:

• Đề nghị đình chỉ giải quyết yêu cầu mở thủ tục phá sản.
• Đề nghị áp dụng biện pháp phục hồi hoạt động kinh doanh đối với doanh nghiệp, hợp tác xã;
• Đề nghị tuyên bố phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã.

Nghị quyết của Hội nghị chủ nợ có chữ ký của Thẩm phán, Quản tài viên, đại diện doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản và thông báo trước Hội nghị chủ nợ.

Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày tổ chức Hội nghị chủ nợ, Tòa án gửi Nghị quyết Hội nghị chủ nợ cho Viện kiểm sát nhân dân cùng cấp và người có quyền, nghĩa vụ tham gia Hội nghị chủ nợ.

Cơ sở pháp lý: Điều 83, 84 Luật Phá sản 2014.

>> Xem thêm: Thủ tục phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phá sản

Câu hỏi liên quan phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã

Tài sản doanh nghiệp được xử lý thế nào sau khi bị tuyên bố phá sản?

Tài sản sẽ được thanh lý để thanh toán cho các chủ nợ theo thứ tự ưu tiên luật định. Việc này thực hiện dưới sự giám sát của Quản tài viên và Tòa án.

Thứ tự thanh toán nợ trong phá sản doanh nghiệp được quy định ra sao?

Thứ tự thanh toán nợ trong thủ tục phá sản quy định tại Điều 54 Luật Phá sản 2014.

Nếu doanh nghiệp phục hồi kinh doanh trong quá trình phá sản thì sao?

Nếu có phương án phục hồi hợp lý và được Hội nghị chủ nợ thông qua, Tòa án có thể đình chỉ thủ tục phá sản để doanh nghiệp phục hồi.

Người lao động có được ưu tiên khi thanh lý tài sản doanh nghiệp phá sản không?

Người lao động được thanh toán trước các chủ nợ thông thường, sau chi phí phá sản.

Chủ nợ có thể rút đơn yêu cầu phá sản sau khi nộp không?

Nếu chưa mở thủ tục phá sản, chủ nợ có quyền rút đơn. Sau khi đã mở thủ tục, chỉ Hội nghị chủ nợ mới có quyền quyết định đình chỉ.

Có giới hạn số lượng chủ nợ cùng yêu cầu phá sản không?

Không. Một hoặc nhiều chủ nợ đều có thể cùng nộp đơn yêu cầu phá sản nếu đáp ứng điều kiện theo luật.

Luật sư tư vấn thủ tục phá sản theo yêu cầu của chủ nợ

Chuyên tư vấn luật cung cấp dịch vụ tư vấn doanh nghiệp về phá sản:

• Tư vấn quyền yêu cầu mở thủ tục phá sản doanh nghiệp.
• Tư vấn các hồ sơ, tài liệu chứng cứ cần thực hiện khi yêu cầu mở thủ tục phá sản.
• Tư vấn trình tự giải quyết yêu cầu mở thủ tục phá sản.
• Tư vấn thứ tự ưu tiên thanh toán trong thủ tục phá sản.
• Soạn thảo đơn từ, văn bản tham gia thủ tục phá sản. Cung cấp mẫu đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản của chủ nợ
• Đại diện tham gia hội nghị chủ nợ.

Để đảm bảo quyền lợi của mình trong suốt quá trình, chủ nợ nên tham khảo ý kiến luật sư. Chuyên tư vấn luật sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ thực hiện toàn bộ thủ tục phá sản. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ hotline 1900636387 để được tư vấn miễn phí.