Luật Hình Sự

Điều kiện áp dụng tình tiết là người nhà của gia đình chính sách người có công đối với bị can bị cáo

Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại Bộ Luật hình sự 2015 là một trong những căn cứ quan trọng để Tòa án xem xét, quyết định giảm nhẹ hình phạt đối với người phạm tội. Vậy, Điều kiện áp dụng tình tiết là người nhà của gia đình chính sách người có công đối với bị can bị cáo được quy định như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn đọc các thông tin liên quan.

Gia đình chính sách, người có công với cách mạng

>>>Xem thêm: Trách Nhiệm Dân Sự Trong Vụ Án Hình Sự

Quy định pháp luật về người có công với cách mạng?    

Theo Khoản 1 Điều 1 Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng 2020 liệt kê rõ những chủ thể sau đây là người có công với cách mạng:

  • Người hoạt động cách mạng trước ngày 01 tháng 01 năm 1945;
  • Người hoạt động cách mạng từ ngày 01 tháng 01 năm 1945 đến ngày khởi nghĩa tháng Tám năm 1945;
  • Liệt sĩ;
  • Bà mẹ Việt Nam anh hùng;
  • Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân;
  • Anh hùng Lao động trong thời kỳ kháng chiến;
  • Thương binh, bao gồm cả thương binh loại B được công nhận trước ngày 31 tháng 12 năm 1993; người hưởng chính sách như thương binh;
  • Bệnh binh;
  • Người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học;
  • Người hoạt động cách mạng, kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế bị địch bắt tù, đày;
  • Người hoạt động kháng chiến giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và làm nghĩa vụ quốc tế;
  • Người có công giúp đỡ cách mạng.

Điều kiện áp dụng tình tiết đối với bị can, bị cáo là người nhà của gia đình chính sách người có công với cách mạng

Theo quy định tại điểm x khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 có quy định tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là:

  • Người có công với cách mạng;
  • Cha, mẹ đẻ; vợ hoặc chồng; con đẻ của liệt sĩ;

Công văn 212/TANDTC-PC ngày 13/9/2019 về việc thông báo kết quả giải đáp trực tuyến một số vướng mắc trong xét xử, trong đó hướng dẫn áp dụng tình tiết giảm nhẹ khác tại khoản 2 Điều 51 BLHS 2015. Cụ thể, quy định hiện nay về tình tiết giảm nhẹ khác tại khoản 2 Điều 51 BLHS 2015 chưa được HĐTP TANDTC hướng dẫn cụ thể. Tuy nhiên, trong quá trình xét xử, Tòa án có thể tham khảo quy định tại điểm c mục 5 Nghị quyết 01/2000/NQ-HĐTP ngày 04/8/2000 để xác định tình tiết khác là tình tiết giảm nhẹ như sau:

  • Vợ, chồng, cha, mẹ, con, anh, chị, em ruột bị cáo là người có công với nước hoặc có thành tích xuất sắc được Nhà nước tặng một trong các danh hiệu vinh dự như: anh hùng lao động, anh hùng lực lượng vũ trang, người mẹ Việt Nam anh hùng, nghệ sỹ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú, nhà giáo nhân dân, nhà giáo ưu tú, thầy thuốc nhân dân, thầy thuốc ưu tú hoặc các danh hiệu cao quý khác theo quy định của Nhà nước:
  • Bị cáo là thương binh hoặc có người thân thích như vợ, chồng, cha, mẹ, con (con đẻ hoặc con nuôi), anh, chị, em ruột là liệt sỹ;
  • Bị cáo là người tàn tật do bị tai nạn trong lao động hoặc trong công tác, có tỷ lệ thương tật từ 31% trở lên;
  • Người bị hại cũng có lỗi;
  • Thiệt hại do lỗi của người thứ ba;
  • Gia đình bị cáo sửa chữa, bồi thường thiệt hại thay cho bị cáo;
  • Người bị hại hoặc đại diện hợp pháp của người bị hại xin giảm nhẹ hình phạt cho bị cáo trong trường hợp chỉ gây tổn hại về sức khỏe của người bị hại, gây thiệt hại về tài sản;
  • Phạm tội trong trường hợp vì phục vụ yêu cầu công tác đột xuất như đi chống bão, lụt, cấp cứu.

Như vậy, đối với bị can, bị cáo là người nhà của gia đình chính sách người có công với cách mạng sẽ được áp dụng tình tiết giảm nhẹ trong xét xử vụ án hình sự theo quy định của pháp luật liên quan.

>>> Xem thêm: Gia Đình Có Công Với Cách Mạng Có Phải Là Tình Tiết Giảm Nhẹ Trong Vụ Án Hình Sự?

Ý nghĩa của tình tiết giảm nhẹ “gia đình có công với cách mạng”  

Về bản chất, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự là những biểu hiện về các điều kiện, hoàn cảnh, tình huống có ảnh hưởng đến việc thực hiện tội phạm, qua đó phản ánh mức độ nguy hiểm ít hơn của hành vi phạm tội và là cơ sở để người phạm tội có thể chịu trách nhiệm hình sự ở mức thấp hơn.

Tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định trong BLHS, trong các văn bản hướng dẫn áp dụng pháp luật hoặc do Toà án cân nhắc, xem xét quyết định trong quá trình xét xử các vụ án cụ thể, phản ánh chính sách nhân đạo, khoan hồng của Nhà nước đối với người phạm tội.

Nhưng trên thực tế không phải ai cũng đồng ý với quy định này của BLHS. Bởi họ cho rằng, trường hợp bị cáo có vợ, chồng, cha, mẹ, con, anh, chị, em ruột là người có công với nước hoặc có thành tích xuất sắc được Nhà nước tôn vinh được hưởng tình tiết giảm nhẹ là không thật sự hợp lý. Vì những người có công với đất nước đã được Nhà nước đãi ngộ, tôn vinh. Nên việc tiếp tục đãi ngộ cho người thân thích của họ thì sẽ gây ra sự bất công bằng cho những người còn lại. Họ còn cho rằng, vốn dĩ được sinh trưởng và phát triển trong một sự giáo dục phát triển, có nhận thức tốt mà lại phạm tội thì phải cần có biện pháp răn đe thích đáng.

                                     Điều kiện áp dụng tình tiết giảm nhẹ trong xét xử hình sự

>>>Xem thêm: Có Quy Định Pháp Luật Nào Cho Bị Can Được Tại Ngoại Để Về Chịu Tang?

Thông tin liên hệ luật sư Chuyên tư vấn luật

                                   Thông tin liên hệ Luật sư Chuyên tư vấn luật

Chuyên tư vấn luật nhận hỗ trợ, hướng dẫn trợ giúp pháp luật trực tuyến qua các hình thức như sau:

Trên đây là một số tư vấn sơ lược về Điều kiện áp dụng tình tiết là người nhà của gia đình chính sách người có công đối với bị can bị cáo. Để tìm hiểu các vấn đề pháp lý liên quan về lĩnh vực lao động quý khách có thể truy cập Luật sư hình sự để tham khảo một cách chi tiết và kịp thời nhất, đồng thời bạn đọc vui lòng liên hệ qua số HOTLINE 1900.63.63.87 để được tư vấn và hỗ trợ. Xin cảm ơn! 

4.9 (12 bình chọn)

Bài viết được Tham vấn bởi Luật sư: Võ Tấn Lộc - Tác giả: Vũ Thị Hải Yến
Tham vấn bởi Luật sư: Võ Tấn Lộc - Tác giả: Vũ Thị Hải Yến

Tác giả: Chuyên Viên Pháp Lý - Vũ Thị Hải Yến

Lĩnh vực tư vấn: hành chính, dân sự, đất đai, di chúc, thừa kế.

Trình độ đào tạo: Trường Đại học Luật

Số năm kinh nghiệm thực tế: 2 năm

Tổng số bài viết: 895 bài viết