Bố trí tái định cư khi đất bị thu hồi là một quy định quan trọng trong Luật Đất đai 2024. Quy định này nhằm bảo vệ quyền lợi của người dân khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển. Luật Đất đai 2024 quy định chi tiết về việc lập dự án tái định cư, điều kiện khu tái định cư và cách thức bố trí tái định cư. Bài viết sau đây sẽ phân tích các quy định cụ thể về vấn đề này.
Quy trình bố trí tái định cư khi thu hồi đất
Mục Lục
Tái định cư là gì?
Tái định cư là quá trình di dời và bố trí lại chỗ ở cho người dân khi đất của họ bị thu hồi. Mục đích của tái định cư là đảm bảo người dân có nơi ở mới phù hợp.
Theo Điều 110 Luật Đất đai 2024, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và huyện chịu trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư. Dự án tái định cư phải tuân thủ các quy định của pháp luật về quy hoạch, xây dựng và môi trường. Khu tái định cư cần đáp ứng các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật và xã hội.
Điều kiện về hỗ trợ tái định cư
Điều kiện đất được hỗ trợ tái định cư
Theo quy định tại Điều 111 Luật Đất đai 2024, các trường hợp sau được hỗ trợ tái định cư khi đất bị thu hồi:
- Hộ gia đình, cá nhân có đất ở bị thu hồi và đủ điều kiện bồi thường về đất ở.
- Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tổ chức kinh tế đang sử dụng đất ở, sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam khi đất bị thu hồi.
- Hộ gia đình, cá nhân phải di chuyển chỗ ở do thu hồi đất gắn liền với nhà ở nhưng không đủ điều kiện bồi thường về đất ở.
- Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải đất ở nếu đủ điều kiện bồi thường và có nhu cầu.
Các đối tượng trên được xem xét giao đất ở, bán hoặc cho thuê nhà ở tại khu tái định cư. Mức hỗ trợ cụ thể do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định phù hợp với điều kiện thực tế tại địa phương.
>>> Xem thêm: Giải quyết tranh chấp hợp đồng tặng cho đất có điều kiện
Điều kiện về khu tái định cư
Khu tái định cư phải đáp ứng các điều kiện sau theo quy định tại khoản 2 Điều 110:
- Hạ tầng kỹ thuật tối thiểu phải đạt tiêu chuẩn nông thôn mới đối với khu vực nông thôn, tiêu chuẩn đô thị đối với khu vực đô thị.
- Có đường giao thông kết nối với khu vực lân cận, hệ thống điện, cấp thoát nước, thông tin liên lạc.
- Hạ tầng xã hội bảo đảm tiếp cận dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa, thể thao, chợ, thương mại.
- Phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng miền.
Việc đáp ứng đầy đủ các điều kiện trên giúp đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân tại khu tái định cư.
Thứ tự ưu tiên địa điểm tái định cư
Khoản 3 Điều 110 Luật Đất đai 2024 quy định thứ tự ưu tiên lựa chọn địa điểm tái định cư như sau:
- Tại địa bàn cấp xã nơi có đất bị thu hồi.
- Tại địa bàn cấp huyện nơi có đất bị thu hồi nếu xã không có đất để bố trí.
- Tại địa bàn khác có điều kiện tương đương nếu huyện không có đất để bố trí.
- Ưu tiên khu đất có vị trí thuận lợi để hình thành khu tái định cư.
Việc lựa chọn địa điểm theo thứ tự ưu tiên này nhằm hạn chế tác động tiêu cực đến cuộc sống của người dân khi phải di dời. Ưu tiên bố trí tái định cư gần nơi ở cũ giúp người dân duy trì các mối quan hệ xã hội và hoạt động sinh kế. Tuy nhiên, trong trường hợp không thể bố trí tại địa phương, việc lựa chọn địa điểm có điều kiện tương đương sẽ giúp đảm bảo chất lượng cuộc sống cho người dân.
>>> Xem thêm: Khiếu nại công chức địa chính xã vi phạm thủ tục hành chính đất đai
Điều kiện ưu tiên khi tái định cư
Thủ tục thực hiện bố trí tái định cư khi thu hồi đất
Quy trình bố trí tái định cư khi thu hồi đất được thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Thông báo phương án bố trí tái định cư
Đơn vị thực hiện nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải thông báo cho người bị thu hồi đất về dự kiến phương án bố trí tái định cư. Thông báo phải được niêm yết công khai ít nhất 15 ngày tại trụ sở UBND cấp xã, nơi sinh hoạt chung của khu dân cư và nơi tái định cư.
- Bước 2: Phê duyệt phương án bố trí tái định cư
Cơ quan có thẩm quyền xem xét và phê duyệt phương án bố trí tái định cư sau khi đã lấy ý kiến của người dân.
- Bước 3: Công bố phương án đã phê duyệt
Phương án bố trí tái định cư đã được phê duyệt phải được công bố công khai tại trụ sở UBND cấp xã, nơi sinh hoạt chung của khu dân cư và nơi tái định cư.
- Bước 4: Xác định giá đất và nhà ở tại nơi tái định cư
Giá đất tại nơi tái định cư được xác định theo bảng giá đất tại thời điểm phê duyệt phương án. Giá bán nhà ở tái định cư do UBND cấp huyện hoặc tỉnh quyết định tùy trường hợp.
- Bước 5: Thực hiện bố trí tái định cư
Tiến hành giao đất, bán hoặc cho thuê nhà ở cho người dân theo phương án đã phê duyệt. Người được bố trí tái định cư có thể được ghi nợ nghĩa vụ tài chính nếu đáp ứng điều kiện.
Thực hiện đúng quy trình này sẽ đảm bảo tính minh bạch và quyền lợi của người dân trong quá trình tái định cư.
Cơ sở pháp lý: khoản 1, 2 Điều 111 Luật Đất đai 2024
>>> Xem thêm: Giải quyết tranh chấp mua bán nhà đất đang thế chấp ngân hàng
Tư vấn quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cư theo Luật Đất đai 2024
Khi cung cấp dịch vụ tư vấn luật về bồi thường, hỗ trợ tái định cư, luật sư sẽ thực hiện các công việc sau:
- Kiểm tra giấy tờ về quyền sử dụng đất;
- Xác định loại đất và mục đích sử dụng;
- Đánh giá tình trạng pháp lý của tài sản trên đất;
- Đối chiếu với quy định tại Điều 95 Luật Đất đai 2024;
- Xem xét các trường hợp đặc biệt như đất có nguồn gốc được giao không đúng thẩm quyền;
- Phân tích các phương án tái định cư khả thi;
- So sánh ưu nhược điểm của từng phương án;
- Đề xuất phương án phù hợp nhất với hoàn cảnh khách hàng;
- Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ yêu cầu bồi thường;
- Đại diện khách hàng làm việc với cơ quan nhà nước yêu cầu bồi thường hỗ trợ tái định cư;
- Tư vấn thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất, sở hữu nhà ở tại nơi tái định cư;
- Hướng dẫn thực hiện các nghĩa vụ tài chính liên quan;
- Tư vấn các vấn đề pháp lý phát sinh tại nơi ở mới.
Luật sư tư vấn về bồi thường, hỗ trợ tái định cư
Bố trí tái định cư khi đất bị thu hồi là vấn đề phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người dân. Luật Đất đai 2024 đã có nhiều quy định tiến bộ nhằm đảm bảo cuộc sống của người dân sau khi di dời. Tuy nhiên, để thực hiện tốt công tác này, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước và sự đồng thuận của người dân. Quý khách cần tư vấn thêm về quy định tái định cư, vui lòng liên hệ hotline 1900636387 để được hỗ trợ chi tiết.
