Luật Dân sự

Thủ tục đại diện cho người bị tâm thần khởi kiện dân sự

Đại diện cho người bị tâm thần khởi kiện dân sự là thủ tục bắt buộc vì người bị tâm thần không thể tự mình tham gia vào quá trình tố tụng tại Tòa án. Người bị tâm thần sau khi có quyết định của Tòa án tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự thì phải có người đại diện để đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của họ khi tham gia tố tụng. Vì vậy, để nắm rõ các quy định về thủ tục đại diện cho người bị tâm thần khởi kiện dân sự, hãy tham khảo qua bài viết dưới đây.

Thủ tục đại diện cho người bị tâm thần

Quy định về đại diện cho người bị tâm thần theo pháp luật

Định nghĩa người bị tâm thần theo quy định của pháp luật

Theo quy định tại khoản 1 Điều 22 Bộ luật dân sự 2015, người bị tâm thần được định nghĩa theo pháp luật như sau:

Khi một người do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan hoặc của cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án ra quyết định tuyên bố người này là người mất năng lực hành vi dân sự trên cơ sở kết luận giám định pháp y tâm thần.

Vậy khi một người bị tâm thần và có quyết định tuyên bố của Tòa án là người mất năng lực hành vi dân sự thì người này thuộc đối tượng là người mất năng lực hành vi dân sự.

Điều kiện làm người giám hộ của người bị tâm thần

Tại Điều 49 Bộ luật dân sự 2015 có quy định rằng để làm người giám hộ cho người bị tâm thần, cá nhân phải có đủ các điều kiện sau đây:

  • Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ.
  • Có tư cách đạo đức tốt và các điều kiện cần thiết để thực hiện quyền, nghĩa vụ của người giám hộ.
  • Không phải là người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc người bị kết án nhưng chưa được xoá án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người khác.

Đối với người bị tâm thần, trường hợp không có người giám hộ theo quy định tại khoản 2 Điều 48 Bộ luật dân sự 2015 thì những người sau đây sẽ trở thành người giám hộ đương nhiên của người mất năng lực hành vi dân sự:

  • Trường hợp vợ là người mất năng lực hành vi dân sự thì chồng là người giám hộ; nếu chồng là người mất năng lực hành vi dân sự thì vợ là người giám hộ.
  • Trường hợp cha và mẹ đều mất năng lực hành vi dân sự hoặc một người mất năng lực hành vi dân sự, còn người kia không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con cả là người giám hộ; nếu người con cả không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì người con tiếp theo có đủ điều kiện làm người giám hộ là người giám hộ.
  • Trường hợp người thành niên mất năng lực hành vi dân sự chưa có vợ, chồng, con hoặc có mà vợ, chồng, con đều không có đủ điều kiện làm người giám hộ thì cha, mẹ là người giám hộ.

Việc quy định người giám hộ đương nhiên của người bị tâm thần giúp người bị tâm thần có thể đảm bảo được tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của mình trong các giao dịch dân sự.

người giám hộ cho người bị tâm thần

Mẫu tờ khai đăng ký giám hộ

Thủ tục đại diện cho người bị tâm thần khởi kiện vụ án dân

Thủ tục yêu cầu tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự

Bước 1: Nộp đơn yêu cầu đến Tòa án

Người yêu cầu nộp đơn yêu cầu đến Tòa án có thẩm quyền kèm theo Giấy xác nhận của cơ sở y tế tại địa phương, giấy khám chữa bệnh về tâm thần, kết quả giám định. Đơn yêu cầu tuân thủ theo mẫu số 01 Nghị quyết 04/2018/NQ-HĐTP.

Bước 2: Chuẩn bị xét đơn yêu cầu

  • Tòa án có thể trưng cầu giám định pháp y tâm thần đối với người bị yêu cầu tuyên bố mất năng lực hành vi dân sự.
  • Khi nhận được kết luận giám định, Tòa án ra quyết định mở phiên họp để xét đơn yêu cầu.

Bước 3: Tòa án mở phiên tòa xét đơn yêu cầu

Bước 4: Ra quyết định

Trường hợp chấp nhận đơn yêu cầu thì Tòa án ra quyết định tuyên bố một người mất năng lực hành vi dân sự.

Cơ sở pháp lý: Điều 363, 365, 366 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015

Thủ tục đăng ký giám hộ cho người bị tâm thần

Căn cứ theo Điều 20, Điều 21 Luật hộ tịch 2014, đăng ký giám hộ cho người tâm thần được quy định như sau:

Đối với trường hợp đăng ký giám hộ cử:

  • Nộp tờ khai đăng ký giám hộ và văn bản cử người giám hộ cho cơ quan đăng ký hộ tịch (UBND cấp xã).
  • Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ hợp lệ, nếu thấy đủ điều kiện thì công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch và cùng người đi đăng ký giám hộ ký vào Sổ hộ tịch, báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Đối với trường hợp đăng ký giám hộ đương nhiên:

  • Người yêu cầu đăng ký giám hộ nộp tờ khai đăng ký giám hộ theo mẫu và giấy tờ chứng minh điều kiện giám hộ đương nhiên cho cơ quan đăng ký hộ tịch. Trường hợp có nhiều người cùng đủ điều kiện làm giám hộ đương nhiên thì nộp thêm văn bản thỏa thuận về việc cử một người làm giám hộ đương nhiên.
  • Trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ giấy tờ, nếu thấy đủ điều kiện theo quy định pháp luật thì công chức tư pháp – hộ tịch ghi vào Sổ hộ tịch và cùng người đi đăng ký giám hộ ký vào Sổ hộ tịch, báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người yêu cầu.

Sau khi thực hiện thủ tục đăng ký giám hộ cho người bị tâm thần, người giám hộ hợp pháp của họ có thể đại diện người bị tâm thần khởi kiện dân sự liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tâm thần theo quy định của pháp luật.

>>Xem thêm: Thủ tục đại diện người tâm thần kiện đòi tài sản

luật sư đại diện bảo vệ cho người tâm thần

Luật sư tư vấn thủ tục đại diện cho người bị tâm thần khởi kiện dân sự

Luật sư tư vấn thủ tục đại diện cho người bị tâm thần

  • Tư vấn quy định pháp luật về người bị tâm thần, điều kiện làm người giám hộ cho người bị tâm thần;
  • Tư vấn về trình tự, thủ tục đại diện cho người bị tâm thần khởi kiện dân sự;
  • Soạn đơn yêu cầu;
  • Đại diện khách hàng làm việc với cơ quan nhà nước;
  • Tư vấn những vấn đề khác phát sinh trong quá trình thực hiện thủ tục đại diện cho người bị tâm thần khởi kiện dân sự.

Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn về Thủ tục đại diện cho người bị tâm thần khởi kiện dân sự. Nếu quý khách có nội dung còn vướng mắc về đăng ký giám hộ cho người bị tâm thần hoặc cần hỗ trợ pháp lý khác liên quan đến TƯ VẤN PHÁP LUẬT DÂN SỰ, hãy liên hệ với chúng tôi qua HOTLINE 1900.63.63.87 để được hỗ trợ và tư vấn.

4.7 (20 bình chọn)

Bài viết được Nguyễn Văn Đệ - Luật sư kiểm duyệt: Nguyễn Trần Phương
Nguyễn Văn Đệ - Luật sư kiểm duyệt: Nguyễn Trần Phương

Tác giả: Chuyên Viên Pháp Lý

Lĩnh vực tư vấn: Lao Động, Hôn Nhân Gia Đình, Dân Sự, Thừa Kế

Trình độ đào tạo: Đại Học Luật

Số năm kinh nghiệm thực tế: 3

Tổng số bài viết: 751 bài viết