Chế độ thai sản mới theo quy định của pháp luật năm 2023 là một trong những chế độ có ý nghĩa quan trọng nhằm đảm bảo và hỗ trợ người lao động trong quá trình nghỉ thai sản. Mỗi người lao động cần nắm rõ các quy định của pháp luật hiện hành về chế độ thai sản để đảm bảo quyền và lợi ích của mình. Trong bài viết dưới đây, Chuyên tư vấn luật sẽ giải đáp thắc mắc cho bạn đọc và cung cấp thêm những vấn đề có liên quan:
Chế độ thai sản theo quy định của pháp luật hiện hành
Mục Lục
Chế độ thai sản dành cho người vợ
Điều kiện hưởng thai sản
Theo quy định tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) năm 2014, các đối tượng tham gia BHXH bắt buộc sẽ được hưởng chế độ thai sản gồm:
- Lao động nữ mang thai;
- Lao động nữ sinh con;
- Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;
- Người lao động nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi;
- Lao động nữ đặt vòng tránh thai, triệt sản;
- Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con.
Ngoài ra, cần lưu ý điều kiện về thời gian đóng bảo hiểm để hưởng chế độ trợ cấp theo Điều 9 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH ngày 29 tháng 12 năm 2015 của Bộ Lao động -Thương binh và Xã hội quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về BHXH bắt buộc:
- Lao động nữ sinh con, nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi hay người mang thai hộ và người nhờ mang thai hộ phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh hoặc nhận nuôi con nuôi.
- Lao động nữ sinh con đã đóng BHXH từ đủ 12 tháng trở lên mà khi mang thai phải nghỉ việc để dưỡng thai theo chỉ định của bác sĩ thì phải đóng BHXH từ đủ 03 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi sinh.
Lưu ý: Người lao động đáp ứng đủ các điều kiện nêu trên mà chấm dứt hợp đồng lao động hoặc thôi việc trước khi sinh hoặc nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì vẫn được hưởng chế độ này.
>>>Xem thêm: Có được sa thải lao động nữ đang mang thai hay không?
Thời gian nghỉ thai sản
Thời gian áp dụng chế độ thai sản có hiệu lực kể từ ngày đầu bạn phát hiện mình có thai đến khi con ra đời và được đủ 12 tháng tuổi. Trong đó:
- Thời gian hưởng chế độ khi khám thai:
Trong thời gian mang thai, lao động nữ được nghỉ việc để đi khám thai 05 lần, mỗi lần 01 ngày; trường hợp ở xa cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc người mang thai có bệnh lý hoặc thai không bình thường thì được nghỉ 02 ngày cho mỗi lần khám thai (thời gian nghỉ tính theo ngày làm việc không kể ngày lễ, Tết, ngày nghỉ hàng tuần của đơn vị).
- Thời gian hưởng chế độ khi sảy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý. Thời gian nghỉ việc tối đa được quy định như sau:
- 10 ngày nếu thai dưới 05 tuần tuổi;
- 20 ngày nếu thai từ 05 tuần tuổi đến dưới 13 tuần tuổi;
- 40 ngày nếu thai từ 13 tuần tuổi đến dưới 25 tuần tuổi;
- 50 ngày nếu thai từ 25 tuần tuổi trở lên.
- Thời gian hưởng chế độ khi sinh con:
Lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 06 tháng. Trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng.
Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản trước khi sinh tối đa không quá 02 tháng.
Trường hợp sau khi sinh con, nếu con dưới 02 tháng tuổi bị chết thì mẹ được nghỉ việc 04 tháng tính từ ngày sinh con; nếu con từ 02 tháng tuổi trở lên bị chết thì mẹ được nghỉ việc 02 tháng tính từ ngày con chết, nhưng thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản không vượt quá 02 tháng.
- Thời gian hưởng chế độ khi thực hiện các biện pháp tránh thai:
- 07 ngày đối với lao động nữ đặt vòng tránh thai;
- 15 ngày đối với người lao động thực hiện biện pháp triệt sản.
- Ngoài ra, người lao động nhận nuôi con dưới 06 tháng tuổi vẫn được nghỉ việc hưởng chế độ cho đến khi con đủ 06 tháng tuổi. Trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia BHXH và đủ điều kiện hưởng thì chỉ cha hoặc mẹ được nghỉ việc hưởng chế độ.
CSPL: Điều 32, 33, 34 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
Tiền trợ cấp thai sản
Theo Điều 38, 39 Luật BHXH 2014, lao động nữ sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi sẽ được hưởng tiền thai sản, bao gồm:
- Tiền trợ cấp một lần khi sinh con:
Năm 2023, mức lương cơ sở là 1,49 triệu đồng/tháng. Do đó, mức trợ cấp một lần khi sinh là:
[1,49 triệu đồng x 2 = 2,98 triệu đồng]- Tiền chế độ thai sản:
Trường hợp chưa đóng đủ 06 tháng thì mức hưởng được tính theo mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng.
Cách tính tiền trợ cấp thai sản
Chế độ thai sản dành cho người chồng
Khi mang thai, sinh con thì không chỉ người mẹ mà người bố cũng được tạo điều kiện hưởng chế độ riêng.
Điều kiện hưởng chế độ
Căn cứ Điểm e Khoản 1 Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 thì để được hưởng chế độ, người chồng phải đang đóng BHXH bắt buộc khi có vợ sinh con. Bên cạnh đó, theo Điểm a Khoản 2 Điều 9 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, để được hưởng trợ cấp 01 lần trong trường hợp chỉ có cha tham gia BHXH (mẹ không tham gia BHXH) thì người cha còn phải đáp ứng thêm điều kiện là phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con.
Thời gian nghỉ khi vợ sinh con
Theo Khoản 2 Điều 34 Luật BHXH 2014, trong 30 ngày đầu kể từ ngày người vợ sinh con, người chồng được nghỉ từ 05 đến 14 ngày làm việc, cụ thể:
- 05 ngày nếu sinh thường;
- 07 ngày nếu sinh mổ, sinh dưới 32 tuần tuổi;
- 10 ngày nếu sinh đôi; sinh ba trở lên thì cứ mỗi con được nghỉ thêm 03 ngày;
- 14 ngày nếu sinh đôi trở lên mà phải mổ.
Tiền chế độ thai sản
- Trợ cấp một lần: Khoản trợ cấp này áp dụng trong trường hợp sinh con nhưng chỉ có người chồng tham gia BHXH và đã đóng đủ từ 06 tháng trở lên trong 12 tháng trước khi người vợ sinh.
- Tiền chế độ: Tiền thai sản của chồng khi vợ sinh con được xác định bằng công thức:
>>>Xem thêm: Luật Bảo hiểm xã hội về thai sản? Chế độ nghỉ thai sản như thế nào là đúng pháp luật.
Hồ sơ hưởng chế độ thai sản
Sau khi đã nắm rõ quyền lợi thai sản của mình, bố mẹ khi sinh con cần đảm bảo chuẩn bị đủ hồ sơ như sau để được hưởng chế độ thai sản theo đúng quy định.
- Hồ sơ hưởng chế độ thai sản đối với lao động nữ sinh con bao gồm:
- Bản sao giấy khai sinh hoặc giấy chứng sinh của con;
- Bản sao giấy chứng tử của con trong trường hợp con chết;
- Bản sao giấy chứng tử của mẹ trong trường hợp sau khi sinh mẹ chết;
- Giấy xác nhận của cơ sở khám, chữa bệnh về tình trạng người mẹ sau sinh không đủ sức khỏe để chăm con;
- Trích sao hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của người mẹ trong trường hợp con chết sau sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh;
- Giấy chứng nhận nghỉ dưỡng thai.
- Hồ sơ hưởng chế độ đối với lao động nữ đi khám thai, sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý, thực hiện biện pháp tránh thai:
- Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH nếu điều trị ngoại trú;
- Giấy ra viện nếu điều trị nội trú.
- Hồ sơ hưởng chế độ đối với người lao động nhận con nuôi dưới 06 tháng tuổi:
- Giấy chứng nhận nuôi con nuôi;
- Hồ sơ hưởng chế độ đối với lao động nam nghỉ việc khi vợ sinh con;
- Bản sao giấy chứng sinh hoặc giấy khai sinh của con;
- Giấy xác nhận của cơ sở y tế trong trường hợp sinh con phải mổ, sinh con dưới 32 tuần tuổi.
CSPL: Điều 101 Luật Bảo hiểm xã hội 2014.
Chuẩn bị hồ sơ hưởng chế độ thai sản
Thủ tục hưởng chế độ thai sản
Sau khi đã hoàn thành đầy đủ hồ sơ, người lao động và các cá nhân, tổ chức liên quan thực hiện theo thủ tục dưới đây để được hưởng chế độ thai sản.
Bước 1: Người lao động nộp hồ sơ
Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc, người lao động nộp hồ sơ hưởng chế độ thai sản nêu trên cho người sử dụng lao động.
Trường hợp thôi việc trước khi sinh hoặc nhận con nuôi thì nộp hồ sơ và xuất trình sổ BHXH cho cơ quan BHXH.
Bước 2: Người sử dụng lao động lập hồ sơ
Trong vòng 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người lao động, người sử dụng lao động có trách nhiệm lập hồ sơ nộp cho cơ quan BHXH.
Bước 3: Cơ quan BHXH giải quyết hồ sơ
Cơ quan BHXH chi trả tiền thai sản cho người lao động trong vòng:
- 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người sử dụng lao động;
- 05 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ từ người lao động thôi việc trước khi sinh, nhận con nuôi.
Như vậy, tối đa trong 20 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ, người lao động sẽ được nhận tiền thai sản.
CSPL: Điều 102 Luật BHXH 2014.
>>>Xem thêm: Luật Lao động về chế độ nghỉ phép.
Để được hưởng chế độ thai sản cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo yêu cầu, thực hiện theo trình tự đúng quy định pháp luật. Nếu như bạn có bất cứ vướng mắc nào hoặc có nhu cầu tìm hiểu thêm xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua HOTLINE 1900.63.63.87 để được TƯ VẤN LUẬT LAO ĐỘNG tư vấn và hỗ trợ. Xin cảm ơn.
