Hướng dẫn thủ tục khởi kiện và thụ lý vụ án hành chính

Khởi kiện hành chính là quyền của cá nhân, tổ chức được khởi kiện hành vi hành chính hoặc quyết định hành chính khi không đồng ý với hành vi, quyết định đó. Việc khởi kiện và thụ lý vụ án hành chính sẽ được thực hiện theo trình tự thủ tục luật định. Vì vậy, khi giải quyết vấn đề hành chính người khởi kiện cần chuẩn bị những hồ sơ theo quy định cũng như tìm hiểu các quy định liên quan về cách nộp đơn cũng như quy trình thụ lý để đảm bảo việc khởi kiện được tiến hành nhanh chóng, chính xác.

Quy định về khởi kiện vụ án hành chính

Đối tượng khởi kiện

Căn cứ quy định tại Điều 115 Luật Tố tụng Hành chính 2015 thì cá nhân, tổ chức có quyền khởi kiện đối với những đối tượng sau:

• Quyết định hành chính;
• Hành vi hành chính;
• Quyết định kỷ luật buộc thôi việc
• Quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước trong trường hợp không đồng ý với quyết định đó.
• Danh sách cử tri trong trường hợp đã khiếu nại với cơ quan có thẩm quyền giải quyết, nhưng hết thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật mà khiếu nại không được giải quyết hoặc đã được giải quyết, nhưng không đồng ý với việc giải quyết khiếu nại đó.

Cá nhân tổ chức có quyền khởi kiện hành chính khi không đồng ý với các hành vi quyết định trên hoặc khi đã được giải quyết theo thủ tục khiếu nại mà vẫn không đồng ý với quyết định giải quyết này.

>>>Xem thêm: Đối tượng khởi kiện của vụ án hành chính là gì?

Thời hiệu khởi kiện

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 116 Luật Tố tụng Hành chính 2015 thì thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà cơ quan, tổ chức, cá nhân được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án hành chính bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện.

Thời hiệu khởi kiện trong tố tụng hành chính được phân loại như sau:

• 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc;
• 30 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh;
• Từ ngày nhận được thông báo kết quả giải quyết khiếu nại của cơ quan lập danh sách cử tri hoặc kết thúc thời hạn giải quyết khiếu nại mà không nhận được thông báo kết quả giải quyết khiếu nại của cơ quan lập danh sách cử tri đến trước ngày bầu cử 05 ngày.
• Trường hợp đương sự khiếu nại theo đúng quy định của pháp luật đến cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại thì thời hiệu khởi kiện được quy định như sau:
• 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc quyết định giải quyết khiếu nại lần hai;
• 01 năm kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại theo quy định của pháp luật mà cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền không giải quyết và không có văn bản trả lời cho người khiếu nại.

Trường hợp khác ở đây được hiểu là trường hợp vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác làm cho người khởi kiện không khởi kiện được thì thời gian có sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan khác không tính vào thời hiệu khởi kiện.

>>>Xem thêm: Xác định thời hiệu khởi kiện của vụ án hành chính

Tòa án đang giải quyết vụ án hành chính về đất đai

Thủ tục khởi kiện hành chính

Hồ sơ khởi kiện

Người khởi kiện cần chuẩn bị bộ hồ sơ như sau:

• Đơn khởi kiện
• Tài liệu, chứng cứ chứng minh quyền, lợi ích hợp pháp của người khởi kiện bị xâm phạm.
• Giấy tờ pháp lý của người khởi kiện: CCCD, Hộ chiếu,…

Nội dung đơn khởi kiện cần phải đảm bảo một số vấn đề chính như sau:

• Ngày, tháng, năm làm đơn;
• Tòa án được yêu cầu giải quyết vụ án hành chính;
• Tên, địa chỉ; số điện thoại, số fax, địa chỉ thư điện tử (nếu có) của người khởi kiện, người bị kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan;
• Nội dung quyết định hành chính, quyết định kỷ luật buộc thôi việc, quyết định giải quyết khiếu nại về quyết định xử lý vụ việc cạnh tranh, quyết định giải quyết khiếu nại trong hoạt động kiểm toán nhà nước nội dung giải quyết khiếu nại về danh sách cử tri hoặc tóm tắt diễn biến của hành vi hành chính;
• Nội dung quyết định giải quyết khiếu nại (nếu có);
• Yêu cầu đề nghị Tòa án giải quyết;
• Cam đoan về việc không đồng thời khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại.

Cơ sở pháp lý: khoản 1 Điều 117 và Điều 118 Luật Tố tụng Hành chính 2015

Thủ tục khởi kiện

Thủ tục khởi kiện được quy định tại Điều 117 Luật Tố tụng Hành chính 2015 như sau:

1. Khi khởi kiện vụ án hành chính thì cơ quan, tổ chức, cá nhân phải làm đơn khởi kiện theo quy định
2. Cá nhân có năng lực hành vi tố tụng hành chính đầy đủ thì có thể tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án. Tại mục tên, địa chỉ của người khởi kiện trong đơn phải ghi họ, tên, địa chỉ của cá nhân; ở phần cuối đơn cá nhân phải ký tên hoặc điểm chỉ.
3. Cá nhân là người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi thì người đại diện hợp pháp của họ có thể tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án. Tại mục tên, địa chỉ của người khởi kiện trong đơn phải ghi họ tên, địa chỉ của người đại diện hợp pháp của cá nhân đó; ở phần cuối đơn, người đại diện hợp pháp đó phải ký tên hoặc điểm chỉ.
4. Cá nhân thuộc là người không biết chữ, không nhìn được, không thể tự mình làm đơn khởi kiện, không thể tự mình ký tên hoặc điểm chỉ thì có thể nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện và phải có người có năng lực hành vi tố tụng hành chính đầy đủ làm chứng, ký xác nhận vào đơn khởi kiện.
5. Cơ quan, tổ chức là người khởi kiện thì người đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức đó có thể tự mình hoặc nhờ người khác làm hộ đơn khởi kiện vụ án. Tại mục tên, địa chỉ của người khởi kiện phải ghi tên, địa chỉ của cơ quan, tổ chức và họ, tên, chức vụ của người đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức đó; ở phần cuối đơn, người đại diện hợp pháp của cơ quan, tổ chức phải ký tên và đóng dấu của cơ quan, tổ chức đó; trường hợp tổ chức khởi kiện là doanh nghiệp thì việc sử dụng con dấu theo quy định

Theo đó căn cứ vào tình trạng của chủ thể thực hiện khởi kiện mà việc thực hiện đơn khởi kiện sẽ được quy đinh thuận tiện cho từng đối tượng khởi kiện.

Thụ lý vụ án trong tố tụng hành chính

Sau khi nhận đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ kèm theo thì Tòa án sẽ thực hiện quy trình thụ lý như sau:

Bước 1: Thông báo cho người khởi kiện về việc nộp tạm ứng án phí.

Sau khi nhận đơn nếu xét thấy thuộc thẩm quyền giải quyết của mình thì Tòa án tiến hành thông báo cho người khởi kiện để họ thực hiện tạm ứng án phí.

Trường hợp người khởi kiện được miễn nộp tiền tạm ứng án phí hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí thì thông báo cho người khởi kiện biết về việc thụ lý vụ án.

Bước 2: Người khởi kiện nộp biên lai tạm ứng án phí

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được thông báo nộp tiền tạm ứng án phí thì người khởi kiên phải tiến hành nộp tạm ứng và nộp lại biên lai tạm ứng án phí cho Tòa án.

Bước 3: Thụ lý vụ án hành chính

Thẩm phán thụ lý vụ án vào ngày người khởi kiện nộp biên lai thu tiền tạm ứng án phí. Trường hợp người khởi kiện được miễn nộp tiền tạm ứng án phí hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí thì ngày thụ lý vụ án là ngày Thẩm phán thông báo cho người khởi kiện biết việc thụ lý.

Trường hợp hết thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được thông báo nộp tiền tạm ứng án phí mà người khởi kiện không nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí thì Tòa án thông báo cho họ biết về việc không thụ lý vụ án với lý do là họ không nộp tiền tạm ứng án phí. Trường hợp này, người khởi kiện có quyền nộp đơn khởi kiện lại nếu thời hiệu khởi kiện vẫn còn.

Việc thụ lý vụ án phải được ghi vào sổ thụ lý.

Bước 4: Xác định thời điểm thụ lý khi có yêu cầu độc lập

Sau khi Thẩm phán thụ lý vụ án mà Tòa án nhận được đơn yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan theo quy định tại Điều 129 của Luật Tố tụng Hành chính 2015 để giải quyết trong cùng một vụ án hành chính thì ngày thụ lý vụ án được xác định như sau:

• Trường hợp người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí thì ngày thụ lý vụ án là ngày Tòa án nhận được đơn yêu cầu độc lập của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan cùng tài liệu, chứng cứ kèm theo;
• Trường hợp người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan phải nộp tiền tạm ứng án phí thì ngày thụ lý vụ án là ngày người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan nộp cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí;
• Trường hợp có nhiều người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập thì ngày thụ lý vụ án là ngày Tòa án nhận được đơn yêu cầu độc lập cuối cùng, nếu họ đều thuộc trường hợp được miễn hoặc không phải nộp tiền tạm ứng án phí hoặc là ngày người nộp cuối cùng cho Tòa án biên lai thu tiền tạm ứng án phí, nếu họ thuộc trường hợp phải nộp tiền tạm ứng án phí.

Khi nhận biên lai thu tiền tạm ứng án phí của đương sự thì Tòa án phải cấp cho họ giấy xác nhận về việc nhận biên lai thu tiền tạm ứng án phí.

Tố tụng hành chính

Luật sư tư vấn khởi kiện vụ án hành chính

Luật sư chuyên tư vấn quy định về khởi kiện trong cụ án hành chính như sau:

• Tư vấn quy định về điều kiện khởi kiện hành chính
• Tư vấn đối tượng được khởi kiện hành chính
• Tư vấn thời hiệu khởi kiện hành chính
• Tư vấn quy trình thụ lý vụ án hành chính
• Tư vấn thủ tục đặc biệt trong tố tụng hành chính
• Tư vấn quy trình phiên tòa sơ thẩm trong vụ án hành chính
• Hướng dẫn thu thập, xuất trình tài liệu chứng cứ khởi kiện hành chính
• Soạn thảo văn bản tố tụng hành chính: đơn khởi kiện; văn bản yêu cầu độc lập,…
• Tham gia bảo vệ quyền lợi cho đương sự trong vụ án hành

Người khởi kiện cần xác định đối tượng khởi kiện của mình có thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án hay không, bởi vì không phải mọi quyết định, hành vi hành chính đều được thực hiện khởi kiện. Ngoài ra, người khởi kiện cần phải lưu ý về nội dung đơn khởi kiện và tài liệu, chứng cứ liên quan để có thể thực hiện đúng quy định. Mọi vướng mắc bạn vui lòng trao đổi trực tiếp với luật sư qua hotline 1900 63 63 87 để được tư vấn luật hành chính cụ thể, chi tiết.

>>Bài viết liên quan khởi kiện hành chính có thể bạn quan tâm:

• Có bắt buộc khiếu nại trước khi khởi kiện vụ án hành chính không?
• Quy định về thay đổi, bổ sung, rút kháng cáo trong vụ án hành chính
• Ai phải chịu chi phí thẩm định giá trong vụ án hành chính